هیأت وزیران در جلسه مورخ 1379/6/2 بنا به پیشنهاد شماره 12611 مورخ 1378/8/12 بیمه مرکزی ایران و به استناد از ماده (28) الحاقی به قانون چگونگی اداره مناطق آزاد تجاری – صنعتی جمهوری اسلامی ایران – مصوب 1378 – مقررات تاسیس و فعالیت موسسات بیمه در مناطق آزاد تجاری – صنعتی جمهوری اسلامی ایران را به شرح زیر تصویب نمود:
فصل اول
- تعاریف: ماده 1 در این آیین نامه واژههای زیر به جای عبارتهای مشروح مربوط به كار میرود:
الف- مناطق آزاد: مناطق آزاد تجاری- صنعتی جمهوری اسلامی ایران.
ب - سایر نقاط كشور: كشور جمهوری اسلامی ایران به استثنای مناطق آزاد.
پ - منطقه: هر یك از مناطق آزاد
ت - سازمان: سازمان هر یك از مناطق آزاد
ث - مؤسسات موضوع این آیین نامه: كلیه مؤسسات مذكور در ماده (2) این آیین نامه
ج - مؤسسات بیمه : مؤسسات بیمهای كه طبق مقررات این آیین نامه مجاز به فعالیت در منطقه میباشند
چ - مؤسسات بیمه متقابل: مؤسسات بیمهای كه خدمات خود را به صورت بیمه متقابل تنها به اعضا ارایه مینمایند.
ح - مؤسسه كارگزاری بیمه: شخص حقوقی كه در مقابل دریافت كارمزد، واسطه انجام معاملات بیمه و یا بیمه اتكایی بین طرفها بوده و شغل او تنها ارایه خدمات بیمهای میباشد.
خ - شعبه: واحد تابعه یكی از مؤسسات بیمه ایرانی كه در چار چوب موضوع و وظایف مؤسسه اصلی تحت نام و مسؤولیت آن در منطقه فعالیت میكند
د - نمایندگی بیمه: شخص حقیقی یا حقوقی كه براساس قرارداد نمایندگی با یكی از مؤسسات بیمه ایرانی و مقررات این آیین نامه، انجام بخشی از موضوع و وظایف مؤسسه طرف قرارداد در امر بیمه را در منطقه به عهده گرفته است.
ماده 2
عملیات بیمه و بیمه اتكایی در مناطق آزاد به وسیله مؤسساتی كه بنا به پیشنهاد سازمان، طبق مقررات این آیین نامه از بیمه مركزی ایران مجوز دریافت داشته و به یكی از صورتهای زیر به ثبت برسند انجام خواهد شد:
1- شركت سهامی یا تعاونی بیمه ایرانی با مشاركت سهامداران حقیقی و حقوقی ایرانی و یا خارجی كه كلیه سهام آن با نام باشد.
2- مؤسسه نمایندگی و یا كارگزاری بیمه.
تبصره 1- تأسیس شعبه توسط مؤسسات بیمه با رعایت مقررات این آیین نامه و ثبت در منطقه بلامانع است.
تبصره 2- اعطای نمایندگی بیمه به اشخاص حقیقی با رعایت ضوابطی كه به تصویب شورای عالی بیمه میرسد امكانپذیر است.
تبصره 3 - فعالیت شعبهها و نمایندگیهای مؤسسات بیمه سایر نقاط كشور در هر یك از مناطق آزاد با رعایت مقررات قانون تأسیس بیمه مركزی ایران و بیمه گری در چار چوب این آیین نامه و سایر ضوابط حاكم بر مؤسسات مزبور بلامانع است.
ماده 3
مؤسساتی كه در اجرای این آیین نامه اجازه فعالیت در منطقه دریافت مینمایند، مجاز به عرضه بیمه برای اشخاص مقیم، موضوعات و موارد بیمه موجود در سایر نقاط كشور و بیمه حمل و نقل كالای وارداتی به سایر نقاط كشور كه قرارداد خرید آن در ایران منعقد یا اعتبار اسنادی آن در ایران باز شده است نمیباشند. عملیات بیمه اتكایی از شمول حكم این ماده مستثناست.
تبصره 1- مؤسساتی كه تنها اجازة فعالیت بیمهای مستقیم در منطقه را دارند نمیتوانند از مؤسسات بیمه سایر نقاط كشور بیمه اتكایی قبول نمایند.
تبصره 2- مؤسسات بیمه میتوانند نسبت به بیمة اموال و مسؤولیت (غیر بیمه اشخاص) در چار چوب این آیین نامه و رعایت قوانین و مقررات مربوط در مناطق ویژه اقتصادی فعالیت كنند.
تبصره 3- صدور بیمه نامه توسط مؤسسات بیمهای مناطق آزاد برای آن دسته از موضوعات و موارد بیمهای كه از طرف مؤسسات بیمهای ایرانی فعال در سایر نقاط كشور عرضه نمیشود از شمول این ماده مستثناست و فهرست این قبیل موضوعات و موارد بیمه مجاز در سرزمین اصلی، برای مؤسسات بیمه، توسط بیمه مركزی ایران حداكثر ظرف 3 ماه از تاریخ تصویب این مقررات، تهیه و به سازمانها اعلام میشود.
ماده 4
حداقل سرمایه برای مؤسسات بیمه، نمایندگی و كارگزاری بیمه به قرار زیر است:
1- مؤسسات بیمه مستقیم با سرمایه حداقل پانزده میلیارد (000/000/000/15)ریال تشكیل میشوند كه باید حداقل پنجاه درصد (50%) آن به صورت نقد پرداخت شدهباشد.
2- مؤسسات بیمه متقابل با سرمایه حداقل دویست میلیون (000/000/200) ریال تشكیل میشوند كه باید حداقل پنجاه درصد (50%) آن به صورت نقد پرداخت شده باشد.
3- مؤسسات بیمه اتكایی با سرمایه حداقل هشتاد و پنج میلیارد (000/000/000/85) ریال تشكیل میشوند كه باید حداقل پنجاه درصد (50%) آن به صورت نقد پرداخت شده باشد.
4- مؤسسات نمایندگی و یا كارگزاری بیمه با سرمایه حداقل سیصد میلیون (000/000/300) ریال تشكیل میشوند كه باید حداقل پنجاه درصد (50%) آن به صورت نقد پرداخت شده باشد.
تبصره1 - هرگونه تعدیل در ارقام مندرج در این ماده هر 2 سال یكبار موكول به پیشنهاد مشترك دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد و بیمه مركزی ایران و تصویب هیأت وزیران است.
تبصره 2- سهامداران خارجی مؤسسات موضوع این آیین نامه سهم الشركه ریالی خود را باید بابه ارزهای مورد قبول بانك مركزی ایران پرداخته و یا گواهی تبدیل ارز را ارایه نمایند.
تبصره 3- وجوه سرمایه موضوع این ماده باید نزد یكی از بانكهای مورد تأیید بانك مركزی جمهوری اسلامی ایران كه ترجیحاً در مناطق آزاد دارای شعبه باشد واریز شود.
فصل سوم- مجوز ثبت و پروانه فعالیت:
ماده 5
ثبت مؤسسات موضوع این آیین نامه در منطقه، موكول به ارایه مجوز ثبت كه توسط بیمه مركزی ایران صادر میشود و ثبت هر گونه تغییرات بعدی در اساسنامه، میزان سرمایه و سهام مؤسساتی كه به ثبت رسیده باشند موكول به ارایه موافقت بیمه مركزی ایران است.
ماده 6
برای تحصیل مجوز ثبت، مدارك و اطلاعات زیر باید به بیمه مركزی ایران تسلیم شود:
الف- اساسنامه مؤسسه.
ب- میزان سرمایه مؤسسه، رسید یا گواهینامه تعهد پرداخت آن.
پ- سهام نقدی و غیر نقدی و نحوه پرداخت آنها.
ت- صورت اسامی سهامداران، بازرسان و مدیران و تابعیت و تعداد سهام هر یك از آنها.
ث- اسناد و مدارك و اطلاعات دیگری كه معرف صلاحیت مالی و و مؤسسه و حسن شهرت مدیران آن باشد.
تبصره - مجوز ثبت صادر شده برای مدت 6 ماه اعتبار دارد. در صورت عدم ثبت مؤسسه ظرف مهلت مذكور باید مجدداً مجوز ثبت تحصیل شود.
ماده 7
بیمه مركزی ایران موظف است حداكثر ظرف 30 روز از تاریخ تسلیم آخرین مدارك و اطلاعات خواسته شده بار عایت ماده (28) قانون چگونگی اداره مناطق آزاد تجاری- صنعتی جمهوری اسلامی ایران- مصوب 1372 - و مقررات این آیین نامه نظر خود را اعم از قبول یا رد تقاضا به طور كتبی به سازمان اعلام نماید.
تبصره - در صورتی كه متقاضی به نظر اعلام شده اعتراض داشته باشد می تواند ظرف 30 روز اعتراض خود را به مجمع عمومی بیمه مركزی ایران تسلیم كند. تصمیم مجمع مزبور قطعی و لازمالاجراست.
ماده 8
بیمه مركزی ایران با دریافت گواهی ثبت مؤسسه در منطقه، پروانه فعالیت برای بیمه اتكایی، یك یا چند رشته بیمه مستقیم و یا هر دو صادر خواهد كرد.
فصل چهارم- لغو پروانه و محدود نمودن فعالیت:
ماده 9
پروانه فعالیت صادر شده توسط بیمه مركزی ایران برای تمام رشتهها یارشتههای معین در موارد زیر لغو خواهد شد:
الف - در صورت تقاضای دارنده پروانه.
ب - در صورتی كه مؤسسه تا یكسال پس از صدور پروانه عملیات خود را در منطقه شروع نكرده باشد.
پ - در صورت ورشكستگی مؤسسه.
ت - در صورتی كه به تشخیص بیمه مركزی ایران و تأیید شورای عالی بیمه، وضع مالی مؤسسه طوری باشد كه نتواند به تعهدات خود عمل نماید یا ادامه فعالیت مؤسسه به زیان بیمه شدگان و بیمه گذاران و صاحبان حقوق آنها باشد.
ث - سایر موارد پیش بینی شده در این آیین نامه.
ماده 10
در مواردی كه مؤسسات موضوع این آیین نامه برخلاف اساسنامه خود یا مقررات این آیین نامه یا حسب اعلام سازمان برخلاف سایر مقررات حاكم براین مؤسسات در منطقه رفتار نمایند، به پیشنهاد بیمه مركزی ایران و تصویب شورای عالی بیمه از فعالیت یا رشتههای معین یا بیمه اتكایی به طور موقت یا دایم ممنوع خواهند شد.
ماده 11
صدور و لغو پروانه فعالیت مؤسسات موضوع این آیین نامه یا ممنوعیت آنها از فعالیت به طور موقت و اطلاعاتی كه از لحاظ حفظ منافع بیمه گذاران و صاحبان حقوق آنها لازم باشد، به هزینه خود موسسه توسط بیمه مركزی ایران در روزنامه رسمی كشور و یكی از روزنامههای كثیرالانتشار تهران و منطقه در دو نوبت به فاصله یك ماه آگهی خواهد شد.
ماده 12
در صورتی كه پروانه فعالیت مؤسسه بیمهای برای یك یا چند رشته بیمه اتكایی بطور دایم لغو شود، بنابه پیشنهاد بیمه مركزی ایران و تصویب شورای عالی بیمه، ترتیبی اتخاذ خواهد شد كه متضمن منافع بیمه گذاران، بیمه شدگان و صاحبان حقوق آنها باشد. از جمله این ترتیبات، انتقال پرتفوی مؤسسه با كلیه سوابق و اسناد مربوط به حقوق و تعهدات آن به مؤسسه دیگری كه مجاز به فعالیت در منطقه باشد خواهد بود.
فصل پنجم - نحوه فعالیت:
ماده 13
مؤسسات بیمه موضوع این آیین نامه موظفند حساب اندوختههای قانونی و ذخائر فنی خود را نگهدارند و نحوه بكار افتادن آنها رابه صورت مشخص منعكس نمایند. انواع اندوختههای قانونی و ذخایر فنی برای هر یك از رشتههای بیمه و میزان و طرز محاسبه، همچنین ترتیب بكار انداختن این اندوختهها و ذخایر و نیز سرمایه مؤسسه و نحوه ارزیابی اموال منقول و غیر منقول كه نماینده منابع مالی مؤسسات مذكور است به موجب دستورالعملهایی است كه به تصویب شورای عالی بیمه میرسد.
ماده 14
مؤسسات بیمه موضوع این آیین نامه موظفند ده در صد (10%) از كلیه معاملات بیمهای مستقیم خود را نزد بیمه مركزی ایران بیمه اتكایی نمایند. بیمه مركزی ایران در قبول یا رد اتكایی مزبور مجاز
می باشد.
تبصره - نرخ كارمزد و سایر شرایط به موجب دستورالعملی است كه به تصویب شورای عالی بیمه خواهد رسید.
ماده 15
اموال مؤسسات بیمه موضوع این آیین نامه همچنین اندوختهها و ذخایر مذكور در ماده (13) تضمین حقوق و مطالبات بیمه گذاران و بیمه شدگان و صاحبان حقوق آنان است و در صورت انحلال یا ورشكستی مؤسسه، بیمه گذاران و بیمه شدگان و صاحبان حقوق آنان نسبت به سایر بستانكاران حق تقدم دارند.
تبصره 1- در میان رشتههای مختلف بیمه حق تقدم با بیمه عمر است.
تبصره 2- مؤسسات مذكور در این ماده نمی توانند بدون موافقت قبلی بیمه مركزی ایران اموال خود را صلح حقوق نمایند و یا به رهن واگذار كنند و یا موضوع هر نوع معامله با حق استرداد قرار دهند.
تبصره 3- دفاتر اسناد رسمی موظفند هنگام انجام معاملات موضوع تبصره (2) این ماده، مطابق بخش اخیر ماده (60) قانون تأسیس بیمه مركزی ایران و بیمه گری موافقتنامه بیمه مركزی ایران را مطالبه و مفاد آن را در سند منعكس نمایند.
ماده 16
مؤسسات بیمه موضوع این آیین نامه موظفند تراز نامه و صورت سود و زیان خود رادر یكی از روزنامههای كثیرالانتشار تهران و منطقه درج نمایند.
ماده 17
مؤسسات موضوع این آیین نامه موظفند هر گونه تغییر در سهامداران عمده، مدیران و بازرسان (حسابرسان) مؤسسه را ظرف دو هفته به اطلاع بیمه مركزی ایران برسانند.
ماده 18
اشخاصی كه در ایران یا در خارج از كشور به یكی از جرایم قتل، سرقت، خیانت در امانت، كلاهبرداری، صدور چك بی محل و اختلاس یا معاونت در جرایم مذكور محكوم شده باشند، همچنین ورشكستگان به تقصیر و تقلب نمیتوانند جزو مؤسسان یا مدیران مؤسسات موضوع این آیین نامه باشند.
ماده 19
مؤسسات بیمه موضوع این آیین نامه از نظر ادغام و انتقال عملیات، انحلال و ورشكستگی، تابع مقررات این آیین نامه و مواد (51) الی (59) قانون تأسیس بیمه مركزی ایران و بیمه گری میباشند.
فصل ششم - نظارت:
ماده 20
بیمه مركزی ایران طبق مقررات این آیین نامه بر فعالیت مؤسسات موضوع این آیین نامه در منطقه نظارت خواهد كرد.
ماده 21
مؤسسات موضوع این آیین نامه حسب مورد موظفند:
الف- حسابها و صورتهای مالی خود را طبق نمونهای كه به پیشنهاد بیمه مركزی ایران به تأیید شورای عالی بیمه می رسد تنظیم و نگهداری نمایند.
ب - یك نسخه از صورتهای مالی خود را كه مورد رسیدگی و اظهار نظر حسابرسان تأیید شده توسط سازمان حسابرسی یا حسابرسان معتبر بینالمللی قرار گرفته است، حداكثر ظرف 6 ماه از پایان دوره مالی به بیمه مركزی ایران تسلیم كنند.
پ - صورت وضعیت عملیات بیمهای سالانه خود را طبق نمونهای كه بیمه مركزی ایران تهیه میكند، تنظیم و ظرف 3 ماه از پایان دوره مربوط به بیمه مركزی ایران تسلیم نمایند.
ت - سایر اطلاعات و آمار دورهای یا موردی را كه بیمه مركزی ایران به منظور نظارت بر حسن اجرای این آیین نامه لازم تشخیص دهد در اختیار این سازمان قرار دهند.
ث - با بازرسان اعزامی كه با حكم كتبی یكی از اعضای هیأت عامل بیمه مركزی ایران و با اطلاع دبیر خانه شورای عالی مناطق آزاد در محل حضور پیدا می كنند همكاری نمایند و اطلاعات لازم را در اختیار آنان قرار دهند.
تبصره - مؤسسات بیمهای كه بیمه نامههای بلند مدت زندگی عرضه می نمایند، علاوه بر رعایت ترتیبات فوق موظفند ترتیبی اتخاذ كنند تا حسابها و ذخایر فنی مربوط مورد رسیدگی و تایید محاسب فنی مورد قبول بیمه مركزی ایران قرار گیرد.
ماده 22
حسابرسان مؤسسات بیمه موضوع این آیین نامه علاوه بر وظایف قانونی و حرفهای مكلفند در گزارش نهایی خود نسبت به حسن اجرای مقررات این آیین نامه نیز اظهار نظر نمایند.
ماده 23
بیمه مركزی ایران در صورت مشاهده هرگونه تخلف مؤسسات موضوع این آیین نامه از مقررات مربوط، مراتب را بطور كتبی به مؤسسه و سازمان اعلام و مهلت مناسبی را برای رفع ایراد تعیین و ابلاغ مینماید.
در صورت عدم رفع به موقع تخلف یا تكرار تخلف، بیمه مركزی ایران حسب مورد و با اخطار كتبی مطابق ماده (10) این آیین نامه عمل خواهد كرد.
ماده 24
ارزش خالص داراییها (حقوق صاحبان سهام) در مؤسسات بیمه موضوع این آیین نامه هیچگاه نباید از بزرگترین رقم حاصل از بندهای زیر كمتر باشد:
الف- نود درصد (90%)حداقل سرمایه پرداخت شده طبق مقررات این آیین نامه.
ب- ده درصد (10%) حق بیمه های صادر شده ناخالص آخرین سال مالی ضربدر نسبت نگهداری خسارت دوره.
ج- چهارده و سه دهم درصد (3/14%) میانگین سالانه كل خسارات ایجاد شده در سه دوره مالی قبل ضربدر نسبت نگهداری خسارت دوره.
تبصره - نسبت نگهداری خسارت دوره عبارت است از:
كل خسارتهای ایجاد شده پس از كسر خسارت سهم بیمه گران اتكایی
كل خسارت ایجاد شده دوره مربوط
ماده 25
در صورت عدم حصول نصابهای مندرج در ماده (24) این آیین نامه، مؤسسه بیمه موظف است طرح خود در خصوص نیل به نصابهای مذكور را ظرف 3 ماه از پایان مهلت مقرر برای ارایه صورتهای مالی، به تأیید بیمه مركزی ایران برساند. در غیر این صورت بیمه مركزی ایران طبق مقررات این آیین نامه نسبت به محدود كردن فعالیت یا لغو پروانه مؤسسه بیمه حسب مورد اقدام خواهد كرد. در هر حال زمان اجرای طرح ارایه شده نباید بیشتر از یكسال باشد.
ماده 26
مؤسسات موضوع این آیین نامه مكلفند كلیه داراییهای معرف بدهیها و ذخایر عملیات بیمهای ، همچنین سرمایه و اندوختههای خود را تنها در مناطق آزاد یا سایر نقاط كشور نگهداری و سرمایهگذاری نمایند.
تبصره - نگهداری بخشی از داراییهای موضوع این ماده در خارج از كشور با تأیید سازمان و موافقت بیمه مركزی ایران مجاز است.
فصل هفتم- سایر مقررات
ماده 27
مؤسسات بیمه و نمایندگان و كارگزاران رسمی بیمه مسؤول جبران خساراتی میباشند كه در اجرای وظایفشان به سبب تقصیر و یا مسامحه آنها یا كاركنانشان به دیگران وارد آید. هر مؤسسه بیمه در رشته یا رشتههای معینی كه پروانه بیمه ندارد رأساً یا به وسیله نمایندگان خود قبول بیمه نماید، مكلف به جبران خسارت زیان دیده خواهد بود.
ماده 28
از عملیات اشخاصی كه بدون تحصیل پروانه مبادرت به عملیات بیمه و یا بیمه اتكایی موضوع این آیین نامه نمایند، به درخواست بیمه مركزی ایران توسط سازمان جلوگیری به عمل آمده و به علاوه در صورت لزوم، بیمه مركزی ایران اشخاص مزبور را براساس مقررات ماده (21) ضوابط ثبت شركتها و مالكیتهای صنعتی و معنوی در مناطق آزاد تجاری- صنعتی جمهوری اسلامی ایران- مصوب 4/2/1374 شورای عالی مناطق آزاد- و سایر قوانین و مقررات مربوط از طریق مراجع ذی صلاح تحت پیگرد قرار خواهد داد.
ماده 29
رییس شورای عالی بیمه در كلیه مواردی كه اعضای شورای عالی بیمه را به منظور اتخاذ تصمیم نسبت به موضوعات مربوط به تأسیس یا فعالیت مؤسسات بیمه در مناطق آزاد دعوت می نماید، از دبیر شورای عالی مناطق آزاد یا نماینده وی نیز برای شركت در جلسه دعوت میكند. در این جلسات دبیر شورای عالی مناطق آزاد یا نماینده وی نیز حق رأی خواهد داشت.
ماده 30
فعالیت مؤسسات موضوع این آیین نامه تنها تابع مقررات این آیین نامه است و در موارد پیش بینی نشده از حیث اداره امور مؤسسه، تابع قانون تجارت و قانون اصلاح قسمتی از قانون تجارت خواهد بود.
ماده 31
از تاریخ تصویب این آیین نامه، كلیه مقررات مغایر با آن در منطقه لغو میشود.
