طرحهای بزرگ چون مجتمع پتروشیمی، مجتمع فولادی و همچنین فرودگاه بینالمللی چابهار که در دست اجرا هستند، نهتنها اقتصاد منطقه که پس از راهاندازی بهعنوان محرکی اثرگذار در اقتصاد ملی نقشآفرینی میکنند. پیشگیری از خام فروشی مسئلهای است که در چند دهه گذشته همواره موردبحث در محافل اقتصادی بوده است. کشورهایی مانند ایران با منابع طبیعی فراوان در دام خام فروشی گرفتارند. از اوایل دهه 80 موضوع ساخت مجتمعهای پتروشیمی وارد فصل جدیدی در ادبیات اقتصادی ایران شده است. تاش برای بهرهگیری حداکثری از ارزشافزوده منابع طبیعی بهویژه نفت، گاز و مواد معدنی در دستور کار سیاستگذاران توسعه کشور بوده است. بعد از ماهشهر و عسلویه با رویکرد صادرات محصولات نهایی و در چارچوب سند توسعه سواحل مکران سومین هاب پتروشیمی کشور در چابهار برنامهریزی شد و با برنامهریزی اولین شهرک پتروشیمی عملیات ساخت سه مجتمع متانول اولفین منطقه آغاز شده است. همچنین بر پایه سند جامع فولاد کشور، هدفگذاری ده میلیون تن فولاد در این منطقه صورت گرفته است که اولین مجتمع فولاد با ظرفیت 1.۲ میلیون تن دارای پیشرفت فیزیکی 40 درصد، برنامه بهرهبرداری در نیمه 1400 را دارد. برای این حجم از فعالیتهای صنعتی که توسعه صنایع پاییندستی را در پی خواهد داشت، ساخت یک فرودگاه بینالمللی که در همه اسناد بالادستی موردتوجه قرارگرفته بود با اخذ موافقت اصولی و انجام مطالعات لازم در دو فاز در قالب قرارداد در دستور کار قرارگرفته است. برای این هم از فعالیتهای صنعتی که توسعه صنایع پاییندستی دارد اگرچه با دخالت ذینفعان محلی روند این پروژه مهم و استراتژیک در سال 99 متوقف گردیده است اما خودش اجتنابناپذیر برای برنامههای آتی و حضور چابهار در فضای رقابت بینالمللی است.
مجتمع پتروشمی توسعه نگین مکران
شرکت توسعه پتروشیمی نگین مکران در راستای نشست هیات محترم دولت در مرکز استان سیستان و بلوچستان و انتخاب منطقه چابهار به عنوان قطب آتی توسعه صنعت پتروشیمی به ثبت رسید. شهرک پتروشمی مکران در محدوده منطقه آزاد تجاری صنعتی چابهار واقع شده است که شامل طرحهای اوره آمونیاک، متانول، متانول آمونیاک، انواع پلی اتیلن، آروماتیک، MEG، MTP و کریستال ملامین میباشد.
ظرفیت تولیدی این مجتمع در حدود 26 میلیون تن در سال پیشبینی شده که از این میزان تولید، 23 میلیون تن صادراتی و مابقی محصولاتی است که بعنوان خوراک برای مجتمعهای پتروشیمی و صنایع پایین دستی در نظر گرفته شده است و یا وارد بازارهای کشور خواهد شد.
همچنین قرار است حدود 30 واحد پایین دستی نیز در شهرک پتروشیمی مکران احداث شود. شرکت توسعه پتروشیمی نگین مکران متولی ایجاد زیرساختها (دریافت زمین و ایجاد امور زیربنایی جهت ساخت شهرک پتروشیمی مکران)، تامین سرویسهای جانبی متمرکز (یوتیلیتی)، توسعه و احداث انبارها، پایانهها و مخازن صادراتی و نیز احداث خطوط انتقال گاز متان (از خط لوله هفتم سراسری) و اتان جهت تامین خوراک طرحهای پتروشیمی و نیز مدیریت شهری شهرک مکران است. در واقع این شرکت بعنوان متولی توسعه و ایجاد سومین قطب صنعت پتروشیمی کشور در منطقه آزاد چابهار محسوب میگردد.
خوراک طرح های مستقر در این شهرک عمدتا گازهای اتان و متان است. بهطوري که روزانه 57 میلیون مترمکعب گاز طبیعی و سالانه 2/6 میلیون تن اتان نیاز دارد. گاز طبیعی موردنیاز این شهرک از طریق خط لوله هفتم سراسری گاز که هماکنون تا ایرانشهر کامل شده تغذیه خواهد شد. برای تامین گاز اتان موردنیاز، گزینه انتقال به وسیله خط لوله از مسیر عسلویه به چابهار به طول 1050 کیلومتر در نظر گرفته شده است.
موضوع پروژه : آمادهسازی اراضی شهرک پتروشیمی
متراژ عرصه: 1200 هکتار
متراژ اعیان: 363000
درصد پیشرفت فیزیکی: 100 درصد
برای بزرگنمایی روی تصاویر کلیک نمایید
فولاد بهعنوان یک صنعت مادر، بر پایه سیاستهای زیستمحیطی و الزامات حملونقلی، صنعتی است که باید در کنار دریا مستقر شود، از طرفی آثار آن بر صنایع پاییندستی و قطعهسازی و توسعه صنعتی هر منطقه قابلتوجه است.
علاوه بر فولاد مکران که در این مجتمع فولاد با پیشرفت فیزیکی بیش از 40 درصد در حال اجرا میباشد، فولاد سترگ پارس، مجتمع فولاد ده میلیون تنی است که مطالعات و مقدمات آن برای اجرا در چابهار فراهم شده است. با شروع عملیات ً اجرایی این مجتمع که اساساً با رویکرد صادرات شکل گرفته است در آینده نزدیک شاهد تحولی عظیم در تولید و اشتغال منطقه خواهیم بود.
تجهیز کارگاه اولیه این مجتمع در پایان سال 99 در زمینی به مساحت حدود ۲000 هکتار در شرق شهر چابهار آغاز شده است.
مشخصات و اطلاعات پروژه:
متراژ عرصه: 300 هکتار
متراژ اعیان: 6000 مترمربع
درصد پیشرفت فیزیکی: 36 درصد
فرودگاه بینالمللی چابهار (طراحی و احداث فاز اول)
ساخت فرودگاه بینالمللی چابهار علاوه بر حل مشکل مرز هوایی منطقه آزاد چابهار که ضرورتی غیرقابلانکار است و سهولت حضور سرمایهگذاران در منطقه، در بازار هوانوردی منطقه و ترانزیت هوایی نقش مهمی دارد. آثار توسعهای این فرودگاه بر منطقه در کنار درآمدهای سرشار از ترانزیت شرق- غرب و خدمات فرودگاهی در خاورمیانه توجیه اقتصادی این پروژه را تضمین مینماید.
مشخصات و اطلاعات پروژه:
مساحت ترمینال: 10000 مترمربع
طول باند: 4200 متر
عرض باند: 65 متر
توسعه محدوده منطقه آزاد را بدون تردید باید مهمترین گام چابهار از ابتدای تأسیس بهسوی تحول و توسعه قلمداد کرد. منطقه آزاد سال 71 به چابهار آمد تا موتور توسعه سواحل مکران شود اما خود در میان مرزهای اجباری و ناکارآمد محصور شد. لیک بعد از 28 سال مرزهای منطقه آزاد تغییر کرد تا منطقه آزاد چابهار بهواقع منطقه آزاد شود.
نداشتن سند، محدودیتهای زیستمحیطی برای توسعه صنایع هدفگذاری شده، تعارضات اجتماعی از حس تبعیض دو طرف فنس های منطقه و توسعه حاشیهنشینی به جهت تداخل مدیریتها و ناکارآمدی سیاستگذاریها، الزام اساسی توسعه محدوده منطقه بود و با این اقدام در آینده نزدیک شاهد شکلگیری اقدامات مبتنی بر مأموریت در منطقه خواهیم بود.
تلاش برای تهیه و تصویب طرح جامع که مراحل پایانی تصویب را گذراند، برنامهریزی برای یکپارچگی مدیریت از طریق تفاهمنامه با دستگاههای اجرایی مستقر در منطقه، مطالعه و برنامهریزی برای بحران حاشیهنشینی، تأمین آب، پرداختن به مسائل بهداشت و درمان و بسیاری اقدامات آغازشده دیگر شروع یک تحول در اثر تصویب قانون توسعه محدوده منطقه است. بدون تردید مشاهده آثار مثبت این اقدام نیازمند زمان و برنامه، کنترل و نظارت دقیق است که سازوکار آن در طرح جامع منطقه پیشبینیشده است.
همزمان با تصویب توسعه محدوده منطقه آزاد چابهار در سال،98 ریمدان بهعنوان نقطهای مرزی و منفصل و در فاصله 120 کیلومتری به محدوده منطقه آزاد افزوده است. به اذعان کارشناسان، ریمدان منطقهای است که با تسری قوانین مناطق آزاد، میتواند نبض تپنده تجارت در چهارراه تجارت جهانی باشد. در ادامه 10 مزیت منطقه آزاد مرزی ریمدان آمده است. مزیتهایی که زیرساختهای شکوفایی آن در سال 99 فراهم شد.
1. با توجه به آغاز پروژههای پتروشیمی چابهار و تبدیل منطقه به قطب سوم پتروشیمی کشور، مرز ریمدان میتواند بهعنوان مسیری ارزان، سریع و ایمن برای حمل و صادرات فرآوردههای تولیدی مجتمع پتروشیمی چابهار به بازار کشورهای پاکستان چین و هندوستان باشد.
2. نقطه مرزی ریمدان کوتاهترین و امنترین مسیر زمینی است که حلقه اتصال زمینی کشورهای شرق آسیا و هند به افغانستان، آسیای میانه، اروپا، شمال آفریقا را فراهم میکند.
3. ریمدان بهترین راه دسترسی برای صادرات به بازار هدف پاکستان و همچنین واردات از کشور پاکستان است.
4. ریمدان هم بهعنوان یک مسیر امن برای زوار و هم برای رونق گردشگری جنوب شرق کشور استان و چابهار بسیار مفید است.
5. با فعالیت مستمر مرز ریمدان ارتش پاکستان برای حفظ امنیت در این محدوده وارد عمل خواهد شد و این امر موجب تأمین امنیت مرزهای ایران و پاکستان میشود.
6. رونق اقتصادی در طرفین مرز و مشارکت افراد بومی در منافع آن باعث میشود که منافع جامعه محلی با منافع ملی گرهخورده و در تأمین امنیت مشارکت کنند.
7. با توجه به تجربیات جنگ هشتساله و آسیبپذیری بنادر واقع در حاشیه خلیجفارس و دریای عمان و محدودیت بهرهبرداری از ظرفیت این بنادر در شرایط بحرانی با تدابیر لازم میتوان از ظرفیت بنادر کشور همسایه استفاده کرد. ریمدان میتواند بهعنوان مسیر امن ترانزیت کالا و تجهیزات از طریق بنادر کشور همسایه به داخل کشور در شرایط بحران مؤثر باشد.
8. چین و هند بهعنوان قطبهای برتر اقتصادی منطقه رقابت جدی برای دسترسی به بازار کشورهای افغانستان و کشورهای مستقل مشترکالمنافع ()CIS داشته و نیاز مبرمی به انرژی نفت و گاز دارند. از سوی دیگر آمریکا هم از حضور چین در منطقه و نزدیک شدن به خلیجفارس و تنگه هرمز نگران است (چنانکه پیشتر سنگاپور را ترغیب کرده بود تا کنترل بندر گوادر را در اختیار بگیرد) درنتیجه ناامنی در افغانستان و پاکستان و کشمکشهای ذکرشده فرصتی طایی را پیش روی کشور قرار داده تا با تکیهبر امنیت، ثبات، نیروی متخصص جوان، منابع خدادادی و غیره، گامهای بلندی را در توسعه تجارت و ترانزیت کالا برداشته و ضمن فراهم کردن رشد و رفاه اقتصادی برای شهروندان، امنیت خود را با امنیت قدرتهای فرامنطقهای گره بزند.
9. ریمدان نهتنها اقتصاد ایران را به اقتصاد پاکستان متصل کرده که فراتر از آن اقتصاد ایران را به اقتصاد چین وصل میکند
10. در ریمدان نقطهای بهعنوان منطقه آزاد منفصل از چابهار تعریفشده که در نقطه صفر مرزی قرار داشته و نقش و ویژگی آن پیوند دادن دو بندر مهم و استراتژیک چابهار و گوادر است. این دو بندر در بازار انرژی حضور جدی دارند؛ چابهار بهعنوان تولیدکننده و دارنده انرژی و گوادر بهعنوان مصرفکننده انرژی.
اطلاعات پروژه
احداث ۲ سوله هر یک به مساحت 4000 مترمربع
احداث ۵۷00 مترمربع ساختمان پیشساخته مسکونی، تجاری، اداری و آتشنشانی
گیتهای مرزبانی و درمانگاه
احداث جاده پیرامونی به طول 33 کیلومتر
احداث جاده دسترسی به مسیر اصلی
حمل و نصب دیوار پیرامونی محدوده 6300 هکتاری
پارکینگ و بارانداز به مساحت ۲ هکتار
هزینـه اجـرا: 3525 میلیارد ریال
بهرهبرداری پروژه: اسفند 1400
شروع پروژه: اسفند 1399
درصد پیشرفت 2 درصد
مساحت: 72 هکتار
این پروژه با هدف زمینه سازی ایجاد ظرفیت های کارکردی متنوعی شامل فضاهای فرهنگی-آموزشی (کتابخانه، سالن مطالعه، سالن هنرمندان، کارگاه هنری و کلاس آموزشی) و فضای جنبی (گالری نمایش آثار هنری، نگارخانه، فروشگاه عرضه کتاب و آثار فرهنگی و کافه فرهنگ و هنر) درحال ساخت است.
مساحت: زیربنا 800 مترمربع در محوطه ای به مساحت 800 متر مربع
پیشرفت فیزیکی : 100 درصد
ساختمان اصلی
شامل 7 طبقه که بخشی قبلا انجام شده و بخش معماری و تاسیسات برقی و مکانیکی که به طور کامل اجرا میگردد. مساحت ساختمان حدود 21000 مترمربع میباشد
سایت ساختمان اداری
شامل خاکبرداری، خاکریزی،بلوکاژ، آبهای سطحی، روکش مسیرها، دیوارهای پیرامونی و اجرای تاسیسات زیر بنایی
ساختمانهای مجاور
ساختمان تاسیسات، ساختمان منبع گازوئیل، ساختمان حراست
برای بزرگنمایی بر روی تصاویر کلیک نمایید