یکی از مناطق آزاد پیشرو در این امر، منطقه آزاد چابهار است، تا جایی طی روزهای گذشته شاهد افتتاح‌ها و بهره‌برداری‌ها از طرح‌ها و پروژه‌های توسعه فناوری در این منطقه با حضور معاون علم و فناوری ریاست جمهوری بودیم؛ به همین منظور با جناب آقای ارسلان دژکام رئیس دانشگاه بین‌المللی چابهار به گفت‌وگو نشستیم که در ذیل می‌خوانید.

- در ابتدا لطفاً درخصوص دانشگاه بین‌المللی چابهار توضیح دهید؟
ایده تأسیس دانشگاه بین‌المللی چابهار در سال 1379 توسط مدیرعامل وقت سازمان منطقه آزاد چابهار، جناب آقای دکتر شیرانی مطرح و پایه‌ریزی شد. حتی ایشان در همان روزگار اقدام به طراحی مجتمع آموزشی دبستان تا دبیرستان دخترانه و پسرانه کرده بودند. براساس نوشتجات و مستندات باقیمانده از آن ایام، هدف از طراحی زنجیره آموزشی در منطقه آزاد چابهار ایجاد یک برند بین‌المللی برای تربیت نیروی انسانی در تراز جهانی برای توسعه این بندر راهبردی بوده است. طرح مجتمع آموزشی پسرانه و دخترانه متأسفانه تا سال 1396 که اینجانب برای تأسیس دبیرستان دانا و توانا اقدام کردم، مغفول مانده بود. خوشبختانه دانشگاه در دوره آقای دکتر صالحی و دکتر سالاری راد تأسیس شد. روند تأسیس هم با ثبت موسسه آموزشی دانشگاه بین‌المللی چابهار در اداره ثبت شرکت‌های منطقه آزاد چابهار شروع و با اخذ مجوز دانشگاه غیرانتفاعی چابهار از شورای گسترش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در سال 1381 با موفقیت انجام شد. دانشگاه طی سال‌های 1382 الی 1389 با همکاری دانشگاه لندن رشته‌های کارشناسی CIS، MIS، Economics و Banking and Insurance Management را برگزار می‌کرد. دوره کارشناسی ارشد MBA مشترک با دانشگاه ساندرلند ازجمله دوره‌های بسیار موفق دانشگاه بوده است. دانشگاه در حال حاضر دارای رشته کارشناسی است. مدیریت صنعتی، مدیریت بازرگانی، مهندسی عمران-سازه، مهندسی عمران-اجرایی، علوم اقتصادی، مدیریت بیمه و بانکداری، زبان انگلیسی، مهندسی معدن، مهندسی کامپیوتر، حقوق، علوم تربیتی و آموزش ابتدایی رشته‌های مقطع کارشناسی دانشگاه را تشکیل می‌دهند. در مقطع کارشناسی ارشد نیز رشته‌های موردنیاز منطقه موردتوجه قرارگرفته است. آمایش سرزمین، حقوق تجارت بین‌الملل، تکنولوژی آموزشی، مهندسی و مدیریت ساخت، مدیریت مالی، عمران-سازه، مدیریت بازرگانی، و فناوری اطلاعات-تجارت الکترونیک رشته گرایش‌های مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه هستند. دانشگاه در چند سال اخیر نسبت به ارتقای کیفیت آموزش و پژوهش اهتمام ویژه‌ای داشته است. به‌عنوان نمونه علاوه بر اقدام به جذب هیئت‌علمی در رشته‌های دایر، از طریق فراخوان جذب اعضای هیئت‌علمی دانشگاه‌ها، با دانشگاه‌های سطح یک و اساتید به نام کشور نیز ارتباط نزدیکی برقرارشده است. به‌عنوان نمونه در رشته حقوق تعدادی از اساتید برتر کشور از دانشگاه‌های علامه طباطبایی و تهران به همکاری دعوت‌شده‌اند. آقای دکتر تهمورث بشیریه، آقای دکتر علیرضا آذربایجانی، سرکار خانم دکتر بتول آهنی ازجمله اساتید مدعو دانشگاه در رشته حقوق می‌باشند.
آنچه اکنون به‌عنوان دانشگاه بین‌المللی چابهار در تدارک ارتقا و اعتلای آن هستیم، درواقع زنجیره‌ای است از خدمات آموزشی و فناوری. تأسیس دبیرستان شبانه‌روزی پسرانه دانا و توانا، برنامه‌ریزی برای تکمیل سایر مقاطع پسرانه و دخترانه، ارتقای جایگاه مرکز رشد واحدهای فناور، زمینه‌سازی تأسیس پارک علم و فناوری مکران، تأسیس مرکز آموزش زبان‌های خارجی با برند TELTA، ایجاد مرکز آموزش‌های تخصصی-کاربردی برای توسعه برنامه‌های مهارت‌آموزی در سطح عمومی، تأسیس دفتر مرکز نوآوری چین-ایران در دانشگاه، ایجاد دپارتمان بازی‌های رایانه‌ای و پویانمایی، ایجاد مدرسه برنامه‌سازی و علوم رایانه، تأسیس آموزشگاه آزاد علمی، تأسیس صندوق پژوهش و فناوری دانشگاه بین‌المللی چابهار، همکاری در تأسیس دفتر همکاری‌های توسعه‌ای دانشگاه صنعتی شریف و منطقه آزاد چابهار و بسیاری از فعالیت‌های دیگر دانشگاه نشان‌دهنده آن است که آنچه ما در دانشگاه بین‌المللی چابهار دنبال می‌کنیم، ایجاد یک پلتفرم جامع برای تربیت نیروی انسانی خلاق، دانا، توانمند در انجام امور محوله و محرک توسعه منطقه است.

- تفاهم‌نامه دانشگاه بین‌المللی چابهار و دانشگاه علوم و فنون آلمان با چه هدفی به امضا رسید و چه اقداماتی تاکنون در این رابطه انجام‌شده است؟
با توجه به‌ضرورت بازسازی برند بین‌المللی دانشگاه، در چند سال اخیر با برخی دانشگاه‌های اروپایی و آسیایی برای ایجاد زمینه برگزاری دوره‌های مشترک مذاکرات متعددی انجام شد. یکی از این مذاکرات موفق، عقد تفاهم‌نامه فی‌مابین دانشگاه بین‌المللی چابهار و دانشگاه علوم و فنون آلمان (FHM) است. محورهای اصلی تفاهم‌نامه فی‌مابین، برگزاری دوره‌های مشترک کوتاه‌مدت حرفه‌ای، دوره‌های منتج به مدرک تحصیلی در سطوح کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا و همچنین سایر همکاری‌هایی که منجر به توسعه مبانی علمی و کاربردی کسب‌وکارهای خرد و متوسط در کشور به‌ویژه در بندر راهبردی چابهار می‌شود. بدین منظور بلافاصله پس از انعقاد تفاهم‌نامه، طرفین اقدام به عقد قرارداد برگزاری دوره‌های دکترای حرفه‌ای مدیریت کسب‌وکارهای خرد و متوسط در تراز جهانی و مدیریت هتلداری و جهانگردی کردند. طبق برنامه‌ریزی انجام‌شده، مقرر است پس از اطلاع‌رسانی عمومی و ثبت‌نام از علاقه‌مندان، کلاس‌های مربوطه از ابتدای آبان‌ماه سال جاری برگزار شوند. در این دوره‌ها نیمی از محتوا توسط اساتید آلمانی و نیم دیگر توسط اساتید ایرانی ارائه می‌شود. مزید اطلاع شما باید عرض شود که دوره کارشناسی ارشد در حوزه انتقال فناوری نیز با همکاری دانشگاه FHM در دست تدوین است که ان‌شاءالله به‌زودی جزئیات آن به اطلاع علاقه‌مندان می‌رسد.
نکته مهمی که در مورد دانشگاه FHM بایستی خاطرنشان شوم، آن است که دانشگاه FHM به‌عنوان یک دانشگاه آموزشی، حرفه‌ای و کاربردی با استفاده از روش‌های مدیریت آلمانی در حوزه‌های مختلف ازجمله صنعت، بهترین گزینه برای ایجاد پل ارتباطی بین فارغ‌التحصیلان دانشگاهی و دانشگاه‌ها و بخش بازار کسب‌وکار و صنعت به شمار می‌رود. بیش از ۹۹ درصد همکاری‌های اقتصادی و صنعتی آلمان متعلق به SME های آلمانی است و بیش از ۵۵ درصد عملکرد موفق اقتصادی کشور آلمان در این بخش می‌باشد. موضوع دیگر اینکه SME های آلمانی نوآور، منعطف و پایدار هستند و در تراز جهانی عمل می‌کنند. بیش از ۹۸ درصد شرکت‌های آلمانی، SME هستند. بیش از ۸۰ درصد افرادی که در SME های آلمانی استخدام‌شده و مشغول کار هستند، از بخش آموزش‌های تلفیقی حرفه‌ای، کاربردی و آکادمیک آمده‌اند. این بدان معنی است که ما در دانشگاه بین‌المللی چابهار به دنبال آن هستیم که با بهره‌گیری از تجارب موفق آلمان‌ها در کسب‌وکارهای خرد و متوسط، هم آموزش نیروی انسانی در این حوزه و هم روش‌های موفق مدیریت SME ها، دست‌کم در بندر راهبردی چابهار که قلب توسعه سواحل مکران انگاشته می‌شود، مدلی موفق را ارائه دهیم.

- در جهت توسعه کسب‌وکارهای نوپا و فناورانه در منطقه آزاد چابهار، دانشگاه چابهار چه برنامه‌ها و اقداماتی داشته و همچنین حمایت‌های دانشگاه و سازمان منطقه آزاد چابهار از استارت‌آپ‌ها و ایده‌های نو برای رسیدن به طرح‌های اجرایی چگونه است؟
در چند سال گذشته یکی از اهداف مهمی که در دانشگاه دنبال کرده‌ایم، استقرار نظام حمایت از فعالیت‌های دانش‌بنیان بوده است. این موضوع با تشکیل مرکز رشد واحدهای فناور در سال 1393 در دستورکار قرار گرفت. ازجمله دستاوردهای موفق مرکز رشد می‌توان به شرکت رایان‌سازان مکران، شرکت مطالعات مغز و اندیشه، شرکت زیست فناوران منطقه آزاد چابهار و برخی فعالیت‌های دیگر اشاره کرد. به‌عنوان‌مثال شرکت رایان‌سازان مکران اکنون علاوه بر طراحی و تولید شمار قابل‌توجهی از سرویس‌های موردنیاز سازمان منطقه آزاد چابهار در قالب نرم‌افزارهای مختلف، اقدام به تولید برخی نرم‌افزارهای موردنیاز دبیرخانه شورایعالی مناطق آزاد هم نموده است. یا همان‌طور که در سفر اخیر آقای دکتر ستاری مطلع شدید، شرکت مطالعات مغز و اندیشه که با همکاری تعدادی از اساتید دانشگاه علوم پزشکی تهران در مرکز رشد دانشگاه مستقرشده است، اقدام به تولید اولین پلتفرم بیمارستان آنلاین با برند مدیکسا نموده است.
سیاست اصلی ما در چابهار، ایجاد زنجیره ارزش فناوری و نوآوری براساس بهره‌گیری از ظرفیت‌های ملی، منطقه‌ای و محلی است. در این راستا تلاش کرده‌ایم با شناسایی گروه‌های علاقه‌مند در چابهار و ایجاد ارتباط با مراکز معتبر ملی، نسبت به توان‌افزایی نیروی انسانی منطقه مدلی موفق را ایجاد نمایید.
به‌جز موضوع نیروی انسانی که نیازمند آموزش بسیار است، موضوع مهم دیگری که بایستی موردتوجه قرار گیرد، مسئله استقرار مکانیزم‌های تأمین منابع مالی برای شتابدهی به فعالیت‌های دانش‌بنیان است. به همین دلیل از سال 1394 موضوع ایجاد صندوق پژوهش و فناوری دانشگاه را دنبال کردیم. خوشبختانه این صندوق در سال گذشته با مشارکت سازمان منطقه آزاد چابهار، دانشگاه و تعدادی از فعالین اقتصادی منطقه آزاد چابهار موفق به اخذ مجوز از صندوق شکوفایی و نوآوری شد. خبر خوب آن‌که ثبت شرکت صندوق هم اخیراً با موفقیت انجام‌شده و ان‌شاءالله به‌زودی و با تکمیل مراحل تأسیس، صندوق پژوهش و فناوری دانشگاه بین‌المللی چابهار به‌عنوان اولین مکانیزم تأمین منابع مالی سرمایه‌گذاری خطرپذیر در منطقه آزاد چابهار و برای حمایت از تجاری‌سازی ایده‌های فناورانه، شروع به فعالیت می‌کند.

- درخصوص پارک علم و فناوری مکران توضیح دهید.
موضوع تأسیس پارک علم و فناوری از سال 1395 و پس از انعقاد تفاهم‌نامه فی‌مابین سازمان منطقه آزاد چابهار و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مطرح شد. در همان سال بنده از سوی معاون وقت پژوهش و فناوری وزارت عتف به‌عنوان مسئول راه‌اندازی پارک علم و فناوری منطقه آزاد چابهار معرفی شدم. طی سه سال گذشته روند تأسیس پارک با اهتمام ویژه آقای دکتر کردی مدیرعامل محترم سازمان به‌عنوان یک ضرورت موردتوجه دستگاه‌های دیگر قرار گرفت. تفاهم‌نامه سازمان منطقه آزاد چابهار، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و استانداری سیستان و بلوچستان در اردیبهشت سال 97 اقدام بعدی برای ارتقای سطح مطالبه ایجاد پارک علم و فناوری در منطقه آزاد چابهار بود. آخرین گام اساسی در این راستا نیز تفاهم‌نامه فی‌مابین سازمان منطقه آزاد چابهار، استانداری سیستان و بلوچستان، پارک علم و فناوری استان سیستان و بلوچستان و دبیرخانه ستاد توسعه سواحل مکران در اردیبهشت سال جاری بود. بلافاصله پس‌ازاین تفاهم‌نامه و با همکاری نزدیک دانشگاه بین‌المللی چابهار، زمینه تأسیس پارک علم و فناوری مکران فراهم آمد. ساختمان اداری سابق دانشگاه برای تسریع تأسیس پارک در نظر گرفته شد و روند آماده‌سازی و استقرار واحدهای فناوری و شرکت‌های دانش‌بنیان نوپا به‌سرعت انجام شد؛ به‌طوری‌که همزمان با سفر آقای دکتر ستاری معاون محترم رئیس‌جمهور، ساختمان پارک به‌طور رسمی افتتاح شد. خوشبختانه آقای دکتر شهیکی رئیس محترم پارک علم و فناوری استان نگاهی بسیار عمل‌گرایانه به موضوعات مرتبط دارند. ایشان موفق شدند پارک استان را طی پنج سال گذشته به یکی از پنج پارک برتر کشور ارتقاء دهند. به نظرم با برنامه‌ای که در تدارک هستیم، پارک علم و فناوری مکران ظرف سه سال آینده به یک‌نهاد قدرتمند حمایت از فعالیت‌های نوآورانه و فناورانه در منطقه آزاد چابهار تبدیل می‌شود. به‌عنوان‌مثال با برنامه‌ریزی مشترک پارک و دانشگاه و حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به‌زودی شاهد تأسیس مرکز نوآوری دانشگاه در فضایی به مساحت 1000 مترمربع خواهیم بود.

- در رابطه با ایجاد مرکز آمار دانشگاه بین‌المللی چابهار توضیح بفرمایید.
سال گذشته با همکاری نزدیک یکی از واحدهای مستقر در مجتمع خدمات فناوری دانشگاه صنعتی شریف و یکی از هسته‌های فناوری مرکز رشد دانشگاه بین‌المللی چابهار، پروژه‌ای بانام مرکز مدیریت دانش استان سیستان و بلوچستان را تعریف کردیم. فاز اول این پروژه استقرار پایگاه داده جمع‌آوری آمارگان معتبر استان بود. خوشبختانه پلتفرم نرم‌افزاری این پروژه اکنون آماده بهره‌برداری است. تعداد قابل‌توجهی آمارگان معتبر که عمده آن مربوط به روستاهای اطراف چابهار است در این پایگاه داده بارگذاری شده است. هدف ما آن است که در فاز بعدی بتوانیم محصولی برای ایجاد داشبورد تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری برای مدیران ارشد بخش دولتی و بخش خصوصی فراهم آوریم. قطعاً این پروژه در صورت موفقیت، در نوع خود بی‌نظیر خواهد بود.

- دپارتمان بازی‌های رایانه‌ای و پویانمایی چابهار با چه هدف و چشم‌اندازی راه‌اندازی شده و چه فعالیت‌هایی در آن صورت خواهد گرفت؟
سال گذشته بنده به همراه نمایندگان مرکز تحول و پیشرفت ریاست جمهوری و رایزن فناوری ایران در هند، بازدیدی از چند مرکز علمی و فناوری و برخی شرکت‌های فعال در حوزه بازی‌های رایانه‌ای و پویانمایی داشتم. از آن جمله در بازدیدی که از موسسه ملی طراحی هند داشتیم، با استقبال فراوان رئیس وقت موسسه آقای «پروفسور ویاس» در همان جلسه موفق به امضای تفاهم‌نامه همکاری شدیم. یکی از اهداف مهم این تفاهم‌نامه، ایجاد مرکز آموزش و تولید محتوای پویانمایی و بازی‌های رایانه‌ای است. براساس برنامه‌ریزی که طی یک سال گذشته انجام‌شده است، دانشگاه اقدام به تجهیز استودیوی آموزش و تولید محتوا کرده است. از طرفی دیگر با توجه به تجربیات خوبی که در زمینه تیم‌سازی در کشور وجود دارد، آقای محمد ابوالحسنی تهیه‌کننده محترم وب‌سری دیرین‌دیرین قبول زحمت کردند و طی یک سال گذشته همکاری نزدیکی برای ایجاد این دپارتمان با دانشگاه داشتند. با توافقی که فی‌مابین دانشگاه و ایشان صورت گرفته است و با شناسایی علاقه‌مندان حوزه گیم و انیمیشن در پهنه استان سیستان و بلوچستان، در تدارک تأسیس شتاب‌دهنده گیم و انیمیشن دانشگاه هستیم. چهار تیم علاقه‌مند تاکنون در برنامه‌های دپارتمان حضور داشتند و امیدواریم با تأسیس شتابدهنده، تیم‌های بیشتری را جذب و حمایت کنیم.

- نقش مناطق آزاد را با توجه به مأموریت محوله به آنان که همانا ورود تکنولوژی روز دنیا به کشور است را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
اجازه دهید مثالی بزنم. شنجن در سال 1979 میلادی از یک روستا تبدیل به شهر شد. اولین منطقه ویژه اقتصادی چین در این شهر یک سال بعد رسماً افتتاح شد. جمعیت ثبت‌شده این منطقه در سال 2017 بالغ‌بر 12 میلیون نفر بوده است. تولید ناخالص داخلی این منطقه در سال 2018 معادل 361 میلیارد دلار ثبت‌شده است. سیاست‌گذاران چین در تصمیم راهبردی جدیدی بنا بر آن گذاشته‌اند که کلیه صنایع را از این شهر خارج و به شهرهای اطراف کوچ دهند. دلیل و ریشه این تصمیم بسیار جالب است. چینی‌ها در به‌کارگیری فناوری در شنجن موفق به ارائه مدلی کارآمد شدند. اما هنوز عامل مهمی که لازم است تا آنها را به سطح یک «دره سیلیکون» در شرق آسیا تبدیل کند را ندارند. این عامل چیزی جز «نوآوری» نیست. بنابراین چینی‌ها تصمیم گرفتند شنجن را تبدیل به مرکز نوآوری چین و بلکه جهان‌نمایند. اکنون در پارک صنایع های‌تک شنجن مرکزی وجود دارد که طی 14 سال اخیر تبدیل به مرکز استقرار دفاتر همکاری‌های نوآوری چین با سایر کشورهای جهان شده است. 39 کشور جهان در این ساختمان بلندمرتبه دارای دفاتر کاری هستند. خبر خوب آن است که سال گذشته دفتر نوآوری چین-ایران نیز در این محل با حضور مقامات چینی و ایرانی افتتاح شد. به نظر می‌رسد اگر همین یک مورد را ملاک توجه قرار دهیم، پاسخ سؤال شما روشن خواهد بود. نقش مناطق آزاد و ویژه در انتقال فناوری‌های پیشرفته به کشور را باید بسیار جدی گرفت. البته برای این نقش‌آفرینی لازم است تا ضمن ایجاد بسترهای لازم از سوی دستگاه‌های حاکمیتی مانند وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به‌عنوان متولی پارک‌های علم و فناوری کشور و سایر نهادهای مرتبط، مدیریت و سیاست‌گذاری به بخش خصوصی سپرده شود.

- وجود دانشگاه‌ها و پردیس‌های دانشگاهی در مناطق آزاد چقدر می‌تواند به این مناطق در جهت توسعه منطقه‌ای و ملی کمک کند؟
برخلاف مدل مرسوم در مناطق آزاد که منجر به ایجاد پردیس‌های بین‌الملل دانشگاه دولتی شده است، بنده معتقدم بایستی به بخش خصوصی اجازه داده شود تا مدلی موفق از یک دانشگاه کارآفرین و چابک را ایجاد نماید. آنچه اکنون در نظام تصمیم‌گیری دانشگاه‌های تراز یک کشور مشاهده می‌شود، نشان از وجود لختی مشابه با نظام اداری سایر دستگاه‌های اجرایی دارد. اجازه دهید یک مثال بزنم. دانشگاه استنفورد در سال 1891 میلادی و به‌عنوان یک دانشگاه خصوصی شروع به کار کرد. این دانشگاه تا سال 2017 موفق به ایجاد 5.4 میلیون شغل شده است. دانشگاه استنفورد اکنون قلب تپنده دره سیلیکون است. دره سیلیکون موفق‌ترین نظامات فناوری و نوآوری دنیا را شامل است. این یعنی حتماً دانشگاه استنفورد کار خود را به‌خوبی انجام داده است. سؤال این است که چرا این دانشگاه تا این حد در ارتباط با صنعت موفق عمل می‌کند؟ شاید یک پاسخ کلیدی را بتوان از بررسی لیست اعضای هیئت‌امنای آن به دست آورد. از میان 33 عضو هیئت‌امنای دانشگاه استنفورد، به‌جز یک نفر رئیس دانشگاه، سایر 32 نفر عضو همگی از شرکت‌های به نام مانند جنرال موتورز، گوگل، گروه سرمایه‌گذاری برادران بیکر و سایر بنیادهای خیریه هستند. به نظر می‌رسد اگر می‌خواهیم برای پیوند دانشگاه و صنعت و سرمایه‌گذاری نسخه‌ای بپیچیم که مناسب فضای اشتغال کشور و مسائل عدیده پیش روی توسعه محلی، منطقه‌ای و ملی باشد، لازم است تا مدل‌های موفق دنیا را بیشتر بررسی کرده و با اقتباس و البته مدل‌سازی الگوی ایرانی-اسلامی، راه‌حلی متفاوت ارائه دهیم. به‌عنوان‌مثال اخیراً یکی از دانشگاه‌های رده یک کشور تقاضای ایجاد پردیس در منطقه آزاد چابهار را داشته است. باوجودآنکه تفاهم‌نامه خوبی هم فی‌مابین سازمان و آن دانشگاه منعقد شد و علیرغم اینکه دانشگاه طرف تفاهم متعهد به اجرای دوره‌های کارشناسی ارشد و دکتری ظرف 6 ماه از تاریخ تفاهم شده بود، هنوز آنها موفق به اخذ مجوز راه‌اندازی پردیس از شورای گسترش وزارت علوم نشده‌اند. البته بنده معتقدم ایجاد پردیس‌ها در مناطق آزاد نه‌تنها مشکلی را حل نمی‌کند، بلکه صرفاً روند افزایش دانش‌آموختگان بیکار در مقاطع بالاتر را تشدید می‌کند. ما در منطقه چابهار کمبود کارشناس ارشد و دکتر نداریم، بلکه آنچه ما اکنون به‌شدت در مضیقه آن هستیم، کمبود مغزافزارهای نوآور است که بتوانند خلاقانه نسبت به حل مسائل منطقه مشارکت کنند. به همین خاطر ما در منطقه آزاد چابهار در چند سال گذشته کوشش بسیاری مصروف کردیم تا بتوانیم اکوسیستم آموزش و فناوری را حول برند دانشگاه بین‌المللی چابهار ایجاد کنیم. در این راستا تفاهم‌نامه‌ای فی‌مابین سازمان منطقه آزاد چابهار و دانشگاه صنعتی شریف در مردادماه سال 97 منعقد شد که 4 بند از 5 بند اهداف همکاری، معطوف به همکاری‌های آموزشی و فناوری در جهت تقویت این زیست‌بوم در منطقه آزاد چابهار است. درواقع آنچه ما در چابهار دنبال می‌کنیم ایجاد زنجیره ارزش همکاری‌های علمی و فناوری با سایر دانشگاه‌ها و مراکز معتبر در سطح کشور و دنیا است. با این روش می‌توانیم مطمئن شویم که می‌توانیم سبدی از خدمات باارزش افزوده بالا برای توسعه سواحل مکران در چابهار ایجاد کنیم. علت اینکه بنده بر روی زنده نگاه‌داشتن برند دانشگاه بین‌المللی چابهار تأکید می‌کنم، این است که این برند می‌تواند تبدیل مدلی موفق از دانشگاهی که سریع تصمیم می‌گیرد، سریع ابزار را فراهم می‌کند و سریع اجرا می‌کند، بشود. ما در دنیایی زندگی می‌کنیم که سرعت اجرای تصمیمات دقیق، ضامن پیش‌روندگی کشورها است. بنابراین من پاسخ این سؤال را این‌گونه جمع‌بندی می‌کنم که اگر می‌خواهیم در مناطق آزاد مدلی موفق از دانشگاهی نسل سوم (کارآفرین) و بلکه چهارم (دانشگاهی که بر محیط پیرامونی خود اثرگذار است و موجبات رشد و تعالی آن را فراهم می‌آورد، در عین آن‌که در فضای بین‌المللی شناخته‌شده و معتبر است) فراهم آوریم، بایستی ابزاری نو به وجود آوریم و این ابزار ایجاد پردیس دانشگاه‌های دولتی در مناطق آزاد نیست؛ زیرا پردیس دانشگاه‌های دولتی می‌شود کپی همان نظامات اداری لخت و سنتی در فضایی که قرار است چابک حرکت کنیم. پس تنها راه‌حل، حمایت از شکل‌گیری دانشگاه‌های خصوصی، چابک، متصل به‌نظام آموزشی و فناوری بین‌المللی و متحد با دانشگاه‌هایی که در راستای اهداف توسعه‌ای ما می‌توانند همکار خوب تلقی شوند.

- در پایان هر آن چیزی بنده نپرسیدم و شما مایل هستید، بفرمایید.
اجازه دهید در پایان، به این بخش از سخنرانی آقای اریک اشمیت، رئیس پیشین هیئت‌مدیره شرکت آلفا بت، بسنده کنم. ایشان در نوامبر سال 2017 در گردهمایی فناوری اندیشکده امنیت ملی آمریکا موسوم به CNAS این‌چنین گفتند: «برخی از بهترین افراد در کشورهایی زندگی که ما به آنها اجازه ورود به آمریکا را نمی‌دهیم. آیا شما می‌خواهید آنها هوش مصنوعی را جای دیگری بسازند یا می‌خواهید اینجا بسازند؟ ایران تولیدکننده برخی از ممتازترین دانشمندان کامپیوتر در دنیاست و من به آنها در اینجا نیاز دارم. روشن بگویم، من می‌خواهم آنها برای آلفا بت و گوگل کار کنند».
این سخنان اریک اشمیت است؛ مردی که بیش از 18 سال سکاندار اصلی شرکتی بوده است که هفدهمین شرکت بزرگ دنیاست، و سومین شرکت بزرگ IT از حیث گردش مالی است. این سخنان هم برای آن است که دولتمردان آمریکا را نسبت به جنگ هوش مصنوعی با چین هشدار دهد. کوتاه‌سخن اینکه باید قدر داشته‌هایمان را بیشتر بدانیم.

مرضیه حسینی / هفته نامه مناطق آزاد