منطقه آزاد تجاری-صنعتی چابهار یکی از مناطق آزاد هفت‌گانه ایران است که در راستای اهداف اقتصادی این کشور، در اوایل دههٔ ۱۳۷۰ در کنار چابهار و در پیرامون دریای عمان و اقیانوس هند بنیان گذاشته شده است.

به گزارش روابط عمومی و امور بین الملل منطقه آزاد چابهار به نقل از تین نیوز، این منطقه با مساحت ۱۴ هزار هکتار در منتهی‌الیه جنوب شرقی ایران در شرق خلیج چابهار و در کنار آب‌های دریای عمان قرار دارد. در بهمن ماه سال 1398 با موافقت مجلس شورای اسلامی، بندرهای شهید بهشتی و شهید کلانتری به منطقه آزاد چابهار افزوده شد.

همچنین در طرح افزایش محدوده منطقه آزاد چابهار که در بهمن ماه سال 1398 به تأیید مجلس شورای اسلامی رسیده است، علاوه بر محدوده قبلی محدوده ای به مساحت 67871 هکتار که شامل شهر چابهار است نیز به این منطقه افزوده گردید.

حالا اما یک سالی است که این منطقه مشمول اعمال قوانین منطقه آزاد شده است. در یک سال گذشته نیز بیش از ۳ هزار میلیارد تومان طرح های سرمایه گذاری و عمرانی در بندر چابهار، در دست اجراست که این امر بسیار قابل توجه است.

در همین زمینه، یک افسر ملی سازمان بنادر که سال ها در این محدوده پرنعمت جغرافیایی مشغول خدمترسانی بوده، در گفت و گو با خبرنگار ما دراینباره می گوید: بندر استراتژیک چابهار که به دلیل قرار گرفتن در ساحل دریای عمان نزدیکترین کریدور تجارت و بازرگانی کشور در ساحل اقیانوس هند است، به دلیل نزدیکی با کشورهای تولید کننده کالادر جنوب شرق آسیا از مزیت ویژه ای در حمل و نقل دریایی برخوردار است.

اصغر قباخلو افزد: فاصله زمانی کشتی هایی که در ساحل بندرعباس لنگر می اندازند ۳۰ ساعت بیشتر از بندرچابهار و زمان تخلیه کالاهای تجارتی به دلیل حجم کم کشتی های باری در این بندر حدود ۲۰ روز کمتر از بندرعباس وهزینه حمل کالااز طریق چابهار ۵ دلار کمتر از دیگر بنادر کشور است. از سوی دیگر فاصله چابهار با افغانستان و کشورهای آسیای میانه همسایه افغانستان ۷۰۰ کیلومتر نزدیکتر از ساحل بندرعباس است که همه این مزایا موجب گردیده تا اکثر تجار و بازرگانان افغانستان علاقه مندی خود را برای ترانزیت کالاهای خود از این بندر اعلام نمایند. بنابراین هرچه به توسعه تجارت- اعم از اعمال قوانین منطقه آزاد- در این بندر کمک کند، میتواند به توسعه تجارت و توسعه اقتصاد کشور کمک کند.

از مزایای شمول قوانین مناطق آزاد برای این منطقه این است که این منطقه به‌وسیله شبکه حمل و نقل زمینی و هوایی از شمال به کشورهای آسیای میانه و افغانستان، از شرق به پاکستان و از جنوب به اقیانوس هند اتصال می‌یابد و حالا که از تحریم ها نیز معاف است، معافیت های مالیاتی، بخشودگی سود و عوارض گمرگی، نداشتن تشریفات زاید ارزی واداری و سهولت در فرایندهای صادرات و واردات با جذب سرمایه گذاری خارجی از مزایای این قانون جدید می تواند باشد.

این منطقه دسترسی مستقیم به آب‌های آزاد و قرارداشتن در خارج از خلیج فارس و همین‌طور عدم آسیب‌پذیری در مواقع بروز بحران، موقعیت استراتژیکی را برای ایجاد یک گذرگاه ارتباطی بین کشورهای آسیابی میانه و سایر کشورهای جهان فراهم آورده‌است. بنا بر نظر سازمان ملل، چابهار یکی از مهم‌ترین راه‌های کریدور شرق-غرب و جنوبی‌ترین راه این کریدور است. حدود نیمی از حمل ونقل جهان میان خاور دور با سایر نقاط دنیا انجام می‌شود.

از مجموع ۳ کریدور حمل ونقل جهانی که کارشناسان سازمان ملل برای این امر پیش‌بینی کرده‌اند، ۲ کریدور از ایران می‌گذرد و چابهار نقطه عبور جنوبی‌ترین کریدور شرقی–غربی جهان خواهد بود. این کریدور از «دروازه ابریشم» درچین آغاز می‌شود و قلب اقتصاد این کشور یعنی استان کانتون را تغذیه کرده و به سرزمین آسیای جنوب شرقی می‌پیوندد و پس از طی این مسیر وارد هندوستان شده و با پوشش مهم‌ترین شهرهای این ناحیه مانند کلکته، ناکپور، جایپور، حصیرآباد، کراچی و بن قاسم به چابهار می‌رسد. چابهار به دلیل موقعیت راهبردی، که نزدیک‌ترین راه دسترسی کشورهای محصور در خشکی آسیای میانه (افغانستان، ترکمنستان، ازبکستان، تاجیکستان، قرقیزستان و قزاقستان) به آب‌های آزاد است از اهمیت فراوانی برخوردار است.

گفتنی است که تجهیزات جدید بندری نیز اواخر ماه جاری وارد بندر شهید بهشتی چابهار می‌شود و ارزش اولین محموله ۸ میلیون یورو است و این تجهیزات در قالب سرمایه‌گذاری شرکت هندی در چابهار است که بر اساس تعهدات انجام می شود.

تجهیزاتی که قرار است توسط هندی‌ها وارد شود، در فاز یک بندر مورد استفاده قرار خواهد گرفت و تجهیزات موجود به فاز دوم این بندر منتقل خواهند شد. بنابراین با ورود اولین محموله تجهیزات بندری از سوی اپراتور هندی؛ قرارداد ۱۰ ساله سرمایه‌گذاری با این اپراتور فعال خواهد شد.