چابهار علاوه‌بر موقعیت ویژه جغرافیایی و ظرفیت‌های اقتصادی دارای ظرفیت‌های منحصربه‌فرد گردشگری نیز است؛ ۲۰۰ جاذبه طبیعی و تاریخی بکر سواحل مکران محدوده کنارک تا گواتر در سیستان و بلوچستان، چابهار را به یکی از منحصربه‌فرد نقاط برای گردشگری و کاوشگری مبدل کرده است.
اما یکی از منحصربه‌فردترین این جاذبه‌ها فصل «مونسون است که با نسیم‌های خنک اقیانوسی خود؛ چابهار را در فصلی که هیچ‌کس فکرش را هم نمی‌کند به خنک‌ترین بندر ایران از آبادان در غرب تا گواتر در شرق تبدیل می‌کند.
مونسون از واژه عربی موسم به معنی فصل گرفته‌شده است؛ مونسون به بادهایی گفته می‌شود که شبیه به نسیم دریا بوده، اما سرعت وزش باد در آن‌ها شدیدتر و هماهنگ‌تر است و در زمان‌های خاصی از سال نیز جریان دارند که موجب تلطیف هوای چابهار می‌شوند.
بیشترین تأثیر «مونسون» در ماه های تیر و مرداد است
معاون توسعه و پیش‌بینی اداره کل هواشناسی سیستان و بلوچستان می‌گوید: مونسون با بادهای موسمی اقیانوس هند در نیمه گرم سال اتفاق می‌افتد؛ دلیل آن اختلاف دمای فاحشی است که در فصول گرم بین خشکی و دریا اتفاق می‌افتد و موجب باد، تشکیل ابر و بارندگی می‌شود.
دوست‌محمد کلیم در گفت‌وگو با خبرنگار مهر می‌افزاید: بیشترین تأثیر مونسون در کشورهای هند و پاکستان است و بیشترین تأثیر آن در کشور ما هم در سواحل اقیانوسی سیستان و بلوچستان است و تأثیرهایی هم بر استان هرمزگان و حتی در برخی موارد استان کرمان دارد.
وی تصریح می‌کند: نتیجه مونسون نسیم، باد و باران است؛ اختلاف دمای خشکی و دریا در فصل مونسون به ۳.۵ درجه می‌رسد و موجب بارش و باد می‌شود؛ بیشترین بارش را در فصل مونسون «چراپونچی» هند دارد که متوسط بارندگی در آن بالای ۲۴ هزار میلی‌متر است و پر باران‌ترین نقطه دنیا است.
موج فشان‌ها و آبفشانها مهم‌ترین پدیده گردشگری در فصل «مونسون»
معاون پیش‌بینی اداره کل هواشناسی سیستان و بلوچستان ادامه می‌دهد: تأثیر مونسون همان‌طور که گفتم در بنادر ما متعادل‌تر است و هوای لطیف‌تری را هم به‌همراه دارد؛ رکورد بارندگی در فصل مونسون در بندر چابهار به ۲۰۰ میلی‌متر در فاصله کمتر از یک ساعت می‌رسد که پدیده‌ای منحصربه‌فرد در کشور آن‌هم در فصول گرم سال است.
در ماه هایی که عمده نقاط ایران با گرمای وصف‌نشدنی روبه‌رو هستند؛ اینجا در چابهار لطیف‌ترین هوا را چابهار نشینان تجربه می‌کنندکلیم می‌گوید: مونسون از نیمه دوم اردیبهشت تا نیمه اول شهریور رخ می‌دهد و بیشترین تأثیر آن‌هم در تیر و مرداد اتفاق می‌افتد؛ در ماه هایی که عمده نقاط ایران با گرمای وصف‌نشدنی روبه‌رو هستند؛ اینجا در چابهار لطیف‌ترین هوا را چابهارنشینان تجربه می‌کنند.
کارشناس گردشگری نیز می‌گوید: تلاطم دریای عمان، افزایش موج، باران‌های موسمی و وزش تندبادها از مشخصات پدیده مونسون است.
طاهره شهرکی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، می‌افزاید: بندر چابهار در جنوب شرق ایران و سواحل شمالی دریای عمان از خوش آب و هواترین بنادر جنوبی ایران محسوب می‌شود که به دلیل قرارگیری در مسیر بادهای موسمی هند در تابستان دارای آب و هوایی نسبتاً خنک‌تر از سایر بنادر حاشیه خلیج‌فارس و دریای عمان است.
وی تصریح می‌کند: به دلیل وجود سواحل صخره‌ای در چابهار با برخورد موج با صخره‌ها پدیده زیبای موج فشان را در اینجا داریم که در نوع خود منحصر به فرد است و از دیگر تأثیرات این پدیده بر گردشگری منطقه پدیده آبفشان‌های طبیعی در کنار ساحل است.
شهرکی تأکید می‌کند: مهم‌ترین تأثیر آن بر گردشگری و جذب گردشگر علاوه بر سردتر کردن هوا قابلیت اجرای موج‌سواری در تنها بندر اقیانوسی کشور است که می‌تواند گردشگران زیادی را از داخل و خارج کشور به این بندر جذب کند.
جشنواره مونسون مهم‌ترین برنامه‌ای است که هرساله در فصل مونسون برای معرفی ظرفیت‌های چابهار و جذب گردشگر برگزار می‌شود.
مدیر جشنواره مونسون می‌گوید: جشنواره مونسون با عنوان بهار در چابهار هرساله به مدت ۱۵ شب با هدف معرفی ظرفیت‌های چابهار و سواحل مکران به‌صورت زنده از شبکه استانی هامون و برخی شبکه‌های کشوری پخش می‌شود.
حسام‌الدین یوسفی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر می‌افزاید: این جشنواره اواخر مرداد هرسال هم‌زمان با رسیدن بهترین و خنک‌ترین زمان فصل مونسون برگزار می‌شود و با دعوت از هنرمندان کشوری سعی می‌کند چابهار را بهتر به مردم ایران بشناساند.
وی تصریح می‌کند: امسال نیز این جشنواره به صورتی متفاوت ان‌شاءالله در اوایل شهریورماه برگزار می‌شود و فعلاً در حال برنامه‌ریزی برای برگزاری آن هستیم؛ ما هرسال با گرفتن بازخوردهای سال گذشته سعی می‌کنیم آن را در سال بعد به نحوی بهتر برگزار کنیم.
ایرانیان به‌جای شمال به چابهار سفر کنند
اما ازآنجایی‌که چابهار و کنارک یکی از دورترین مناطق نسبت به مرکز کشور است و سفر به آن و چابهار گردی در آن هزینه‌های زیادی را به مسافران متحمل می‌کند برنامه‌هایی در جهت ارزان‌سازی سفر به این نقطه بکر و دیدنی برای شناساندن بهتر آن در حال اجراست.
فرماندار ویژه چابهار می‌گوید: چابهار در نیمه اول سال زیاد راغبی برای سفر ندارد و ماقبل از آنکه زیرساخت‌های ارزان‌سازی را فراهم کنیم با شناساندن فصلی مانند «مونسون» سعی می‌کنیم گردشگر به چابهار جذب کنیم. در عین‌حال برنامه‌ی کوتاه‌مدت چابهار و منطقه آزاد آن برای رونق چابهار گردی ایجاد ایرلاین اختصاصی و احداث فضاها و هتل‌های بوم‌گردی است.
غلامرضا مجیدی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، می‌افزاید: هرچند در سال جاری مجوز احداث ۵ هتل در چابهار صادرشده اما منتظر ساخت این هتل‌ها تا چند سال آینده نیستیم و راهکار کوتاه‌مدتی نیز برای فراهم‌کردن زیرساخت‌ها در این منطقه در دستور کارداریم.
تجهیز خانه کاشانه‌های مهمان و ایجاد فضاهای اقامتی بوم‌گردی یا هتل‌های کپری برای تأمین زیرساخت‌های اقامتی در کوتاه‌مدت در دستور کار استبه گفته معاون استاندار سیستان و بلوچستان تجهیز خانه کاشانه‌های مهمان و ایجاد فضاهای اقامتی بوم‌گردی یا هتل‌های کپری برای تأمین زیرساخت‌های اقامتی در کوتاه‌مدت در دستور کار است.
مجیدی در عین حال تأکید می‌کند: اما مهم‌ترین پارامتر در گردشگری هزینه سفر است، ما باید ابتدا و قبل‌از هرگونه زیرساخت اقامتی یا تفریحی چابهار را با تسهیلگری‌هایی که در بعد هزینه سفر می‌کنیم در سبد مسافرت گردشگران بیاوریم، برای این مهم مجوز ایرلاین اختصاصی صادرشده است و در حال برنامه‌ریزی برای برقراری سفرهایش است؛ علاوه‌بر آن با چارترکنندگان هم مذاکره کردیم که هزینه‌های بلیط را کاهش دهند و مدلی تعریف شود تا به‌صورت متعادل در همه فصل سال در چابهار گردشگر داشته باشیم.
هرچه باشد؛ چابهار به گواه صاحب‌نظران حوزه گردشگری بسیار جذاب‌تر از قطب‌های کنونی گردشگری ایران است؛ خارج از ۲۰۰ جاذبه منحصربه‌فرد گردشگری چابهار که در گزارش مفصلی با عنوان جاذبه‌های منحصربه‌فرد سواحل مکران چشم‌انتظار گردشگران نوروزی در مهر به آن پرداخته‌شده؛ اگر تنها به همین فصل «مونسون» پرداخته شود؛ بخشی از هزاران گردشگری که در زمستان به کیش و قشم می‌روند و در تابستان به شمال با شناختن اینجا به چابهار می آیند.
خبرگزاری مهر - سید امیرحسین عظیمی
