این همایش که بیشتر باهدف معرفی فرصتهای سرمایهگذاری و قابلیتهای سیستان و بلوچستان بهویژه منطقه آزاد چابهار به سرمایهگذاران و فعالان تجاری، اقتصادی و صنعتی بومی منطقه سیستان و بلوچستان برگزار میشد، موردتوجه سرمایهگذاران و مسئولان سیاسی و اقتصادی کشورهای همسایه نیز قرار گرفت و از ماهها پیش از برگزاری همایش، بسیاری از اظهارنظرها و اعلام همکاریها برای توسعه منطقه آزاد چابهار آغاز شد.
سفر سهروزه «محمدجواد ظریف» به هند که باهدف شرکت در نشست سالانه «ریسینا» انجام شد، زمینه گفتگوها و مذاکرات بسیاری برای همکاریهای بینالمللی در منطقه آزاد چابهار را فراهم آورد. وزیر امور خارجه ایران که در رأس یک هیئت بلندپایه سیاسی و اقتصادی به این کشور سفرکرده بود در فروم اقتصادی ایران و هند نیز شرکت کرد و به همراه مدیرعامل سازمان منطقه آزاد چابهار از سخنرانان ویژه این نشست بود.
مدیرعامل سازمان منطقه آزاد چابهار بهعنوان یکی از سخنرانان اصلی فروم اقتصادی ایران و هند از این فرصت برای معرفی فرصتهای سرمایهگذاری در چابهار و نقش این منطقه آزاد در تقویت همکاریهای دوجانبه ایران و هند در حوزههای تجاری و اقتصادی استفاده کرد و علاوه بر این از مسئولان دولتی و بخش خصوصی این کشور برای حضور در «چابهار اینوست» دعوت کرد.
«عبدالرحیم کردی» در این نشست اقتصادی اظهار داشت: چابهار بهعنوان یک بازیگر جدید منطقهای در خاورمیانه نقش ویژهای در دیپلماسی اقتصادی منطقه بازی میکند. وی افزود: توافقنامه چابهار بین سه کشور ایران، افغانستان و هند نقطه عطفی در توسعه روابط فیمابین سه کشور میباشد که تأثیرات ویژهای در روابط کشورهای منطقه خواهد داشت. کردی پیشتر اعلام کرده بود که «چابهار اینوست» از امسال بهعنوان یک رویداد سالیانه هرسال برگزار خواهد شد.
در تمام سخنرانیها و گفتگوهای ظریف با سیاستمداران و مسئولان بلندپایه هندی در حوزههای تجاری و اقتصادی، نقطه مشترک و مورد تأکید هر دو طرف چابهار بود و استفاده بیشتر از قابلیتها و ظرفیتهای موجود در این بندر اقیانوسی.
وزیر حملونقل هند در حاشیه جلسه ملاقات با وزیر خارجه ایران به خبرنگاران گفت مطمئن است دو کشور درگذر زمان دستاوردهایی خواهند داشت و دراینبین بندر چابهار برای هندیها از اهمیت بالایی برخوردار است و روی این موضوع بهطورجدی کار میشود. «نیتین گادکاری» دراینباره افزود: درعینحال طرف ایرانی برخی از مشکلاتی که وجود دارد را حل خواهد کرد و از طرف ما هم فرایند در حال اجرا است و مطمئن هستم که ما در مقطعی هستیم که چابهار کارکرد کامل خود را هر چه زودتر آغاز کند.
همچنین مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی ایران که در این سفر وزیر امور خارجه را همراهی میکرد، اعلام کرد که وزیر حملونقل و کشتیرانی هندوستان برای تخصیص خط اعتباری و تسریع در تأمین تجهیزات بندر چابهار دستور صریح داده است.
«محمد راستاد» در خصوص اپراتوری هندیها در بندر چابهار نیز، اظهار داشت: در دیدار با وزیر حملونقل و کشتیرانی هندوستان بر تسریع در تأمین تجهیزات بندر چابهار در قالب قرارداد با اپراتور هندی و تخصیص خط اعتباری تأکید شد و گادکاری به مقامات مرتبط هندی دستورات صریحی در این زمینهها داد.
همزمان با حضور ظریف در هند و به نشانه موفقیت این سفر، دولت هند هفدهم دیماه رسماً عملیات تجاری خود در بندر چابهار ایران را با ورود یک کشتی قبرسی با محموله 72 هزار تن ذرت آغاز کرد. به گزارش ایرنا، هند بر اساس نشست توافق سهجانبه چابهار در تاریخ 24 دسامبر (سوم دیماه) سال 2018، عملیات بخشی از بندر شهید بهشتی چابهار را بر عهده گرفت.
پیش از آن نمایندگان سه کشور هند، ایران و افغانستان دفتر منطقه آزاد بنادر هند در چابهار را افتتاح کرده بودند و بر اساس بیانیه وزارت کشتیرانی هند، کنترل فیزیکی منطقه ترمینال، تجهیزات حملونقل و ساختمان اداری در تاریخ 29 دسامبر 2018 تکمیلشده بود. موافقتنامه ترانزیتی سهجانبه بین کشورهای ایران، هند و چابهار باهدف تسریع، تسهیل و ارتقای ترانزیت چابهار و اتصال کشور هند و افغانستان به کشورهای آسیای میانه از طریق بندر چابهار، توسعه صادرات سه کشور و ایجاد کریدور بینالمللی بین کشورهای مذکور در خردادماه سال 1395 به امضای روسای جمهور ایران و افغانستان و نخستوزیر هند رسید.
بندر چابهار نزدیکترین راه دسترسی کشورهای محصور در خشکی آسیای میانه (افغانستان، ترکمنستان، ازبکستان، تاجیکستان، قرقیزستان و قزاقستان) به آبهای آزاد است و منطقه آزاد چابهار در گسترش مبادلات تجاری و بازرگانی کشورهای منطقه اهمیت زیادی دارد و با اجرای این توافقنامه، این منطقه آزاد به مرکز ترانزیت، انرژی و تجارت منطقه تبدیل میشود.
** چابهار امنترین مسیر تجاری منطقه
به گزارش روزنامه بیزینس استاندارد، «سوشما سواراج» وزیر امور خارجه هند بیست و سوم دیماه در نشست وزرای امور خارجه کشورهای هند و آسیای مرکزی و با مشارکت افغانستان تصریح کرد، بندر چابهار میتواند بهعنوان بهترین الگوی مشارکت میان سه کشور هند، افغانستان و ایران برای پشت سر گذاشتن موانع دررسیدن به اهداف مشترک بهحساب آید.
سواراج در این نشست با اشاره به تلاشهای مشترک میان هند، ایران و افغانستان برای توسعه بندر چابهار در ایران، گفت، این بندر قابلاعتمادترین مسیر برای اتصال افغانستان به کشورهای آسیای مرکزی است. وی یادآور شد، هند پیشازاین توانست اولین محموله گندم خود را از طریق بندر چابهار به افغانستان ارسال کند و در ماه گذشته نیز یک شرکت هندی دفتر خود در چابهار را افتتاح و عملیاتی شدن بندر شهید بهشتی چابهار نیز آغاز کرد.
** افتتاحیه همایش با حضور سرمایهگذاران بیش از ظرفیت پذیرش
آیین افتتاحیه همایش «چابهار اینوست» عصر جمعه 28 دیماه با حضور بیش از 500 سرمایهگذار داخلی و خارجی در سالن همایشها و نمایشگاههای بینالمللی سازمان منطقه آزاد چابهار برگزار شد. مهمانان ویژه این مراسم معاون فرهنگی، گردشگری و صنایع خلاق و معاون تولید، صادرات و فناوری دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد کشور، معاون باغبانی وزیر جهاد کشاورزی، معاون وزیر دفاع و دبیر ستاد توسعه سواحل مکران، معاون وزارت صمت و مدیرعامل سازمان صنایع کوچک و معاون رئیس سازمان انرژیهای تجدید پذیر، نماینده ولیفقیه در سیستان و بلوچستان و امامجمعه زاهدان، مجمع نمایندگان استان در مجلس شورای اسلامی و مدیران دستگاههای اجرایی سیستان و بلوچستان بودند و مدیرعامل سازمان منطقه آزاد چابهار به همراه استاندار سیستان و بلوچستان میزبانی همایش را به عهده داشتند.
افتتاحیه همایش در سالن همایشهای بینالمللی منطقه آزاد چابهار آغاز شد و پسازآن نیز نمایشگاه دستاوردهای صنعتی و اقتصادی بخشهای خصوصی و دولتی سیستان و بلوچستان و فرصتهای سرمایهگذاری این استان با 50 غرفه در جنب نمایشگاه افتتاح شد.
سالن همایش با ظرفیت 350 نفر جمعیت، نزدیک به 450 نفر را در خود جایداده بود و حدود یکصد نفر از سرمایهگذاران و تجار نیز در تالار ورودی سالن از طریق نمایشگرها مراسم را دنبال میکردند. دبیر همایش و معاون اقتصادی و سرمایهگذاری سازمان منطقه آزاد چابهار در ابتدای مراسم، برگزاری پنج پنل گردشگری و صنعت توریسم، شیلات و کشاورزی، نیرو و انرژی، تجارت، حملونقل، ترانزیت و صنعت و معدن را ازجمله برنامههای این همایش عنوان کرد.
«غلامرضا پناه» از حضور سرمایهگذاران و هیئتهای تجاری و اقتصادی خارجی از کشورهای عمان، ترکیه و پاکستان نیز در این همایش خبر داد و اعلام کرد: سرمایهگذاران در جریان این همایش میتوانند ضمن امضای قراردادهای لازم نسبت به سرمایهگذاری در بخشهای مختلف اقدام کنند.
** چابهار نقطه تلاقی دو سند راهبردی ایران است
مدیرعامل سازمان منطقه آزاد چابهار، در این همایش چابهار را نقطهٔ تلاقی دو سند توسعه راهبردی ایران یعنی «توسعه سواحل مکران» و «توسعه محور شرق» عنوان کرد. به گفته عبدالرحیم کردی منطقه آزاد چابهار در سال ۷۲ با مأموریت تحقق سند توسعه محور شرق در چابهار ایجاد شد تا تسهیلکننده سرمایهگذاری در این منطقه باشد.
وی بابیان اینکه در سالهای اخیر سعی کردهایم تا آنجا که میتوانیم سرمایهگذاریها را تسهیل کنیم، افزود: مجموع قراردادهایی که برای سرمایهگذاری در سه سال گذشته در منطقه آزاد چابهار منعقدشده، از مجموع قراردادهای ۱۰ سال پیش از آن، بیشتر بوده است.
مدیرعامل منطقه آزاد چابهار با اشاره به روند سهچهارماهه ثبت شرکت در دیگر شهرها تصریح کرد: فرآیند ثبت شرکت در منطقه آزاد چابهار ظرف ۴۸ ساعت کاری در صورت تکمیل مدارک، انجام میشود.
وی چابهار را نگین توسعه شرق و محرک توسعه این بخشِ کمتر توسعهیافته کشور عنوان کرد و ادامه داد: در راهبردی بودن چابهار و ظرفیتهای آن برای توسعه منطقه هیچ شکی نیست. این بندر نقطه تلاقی دو سند مهم توسعه محور شرق و سند مگا پروژه توسعه سواحل مکران است.
مدیرعامل منطقه آزاد چابهار بابیان اینکه امروز در دنیا هزینههای حملونقل تعیینکنندهٔ مکان پروژههای تولیدی و سرمایهگذاری است، اظهار داشت: چابهار بهعنوان تنها بندر اقیانوسی کشور و نزدیکی به مسیرهای اصلی تجارت دریایی و بازارهای بینالمللی بهینهترین، بهصرفهترین و ایمنترین نقطه اتصال دو کانون جمعیتی جهان با بیش از ۳ میلیارد نفر جمعیت یعنی کشورهای حوزه اقیانوس هند با ۲ میلیارد نفر جمعیت و کشورهای آسیای میانه، قفقاز تا شرق اروپا با بیش از ۸۰۰ میلیون نفر جمعیت است.
** سیستان و بلوچستان آماده جهش بزرگ اقتصادی
استاندار سیستان و بلوچستان نیز در آیین افتتاحیه همایش فرصتهای سرمایهگذاری این استان همه دستگاههای اجرایی و فرمانداران استان را مکلف و موظف به آمادهسازی بسترهای لازم برای فعالیت سرمایهگذاران اعلام کرد. به گزارش روابط عمومی و بینالملل منطقه آزاد چابهار، «احمدعلی موهبتی» در جمع سرمایهگذاران از عزم جدی دولت برای تأمین زیرساختهای لازم برای سرمایهگذاریهای بخش خصوصی خبر داد.
وی ظرفیتهای استان سیستان و بلوچستان بهویژه چابهار را برای توسعه و پیشبرد بسیاری از برنامههای ملی کشور بیبدیل خواند و تصریح کرد: فضای استان سیستان و بلوچستان بیش از هر زمان دیگری آماده سرمایهگذاری و یک جهش بزرگ اقتصادی است.
معاون امور باغبانی وزیر جهاد کشاورزی در این همایش بر شرایط فوقالعاده آب و هوایی چابهار برای تولید محصولات باغی و زراعی تأکید کرد و اظهار داشت: نوع تابش، درجه حرارت مناسب و دسترسی مناسب و سریع به بازارهای مصرف باعث شده، چابهار بهترین شرایط جهان برای احداث گلخانه را داشته باشد. «محمدعلی طهماسبی» دراینباره گفت: طی بررسیهایی که انجام دادیم متوجه شدیم شهرهایی در اسپانیا، هلند و ترکیه قطبهای گلخانهای جهان هستند و هرکدام ۳۰ تا ۴۰ هزار هکتار گلخانه دارند؛ اما نوع تابش و درجه حرارت چابهار منحصربهفرداست و بسیار بیشتر از آنها قابلیت ایجاد گلخانه را دارد.
طهماسبی در ادامه همایش در روز شنبه نیز در پنل تخصصی فرصتهای سرمایهگذاری شیلات و کشاورزی، با ارائه دلایل و بررسیهایی از ویژگیهای منحصربهفرد گلخانهای چابهار، نظر سرمایهگذاران را به این نقطه بکر و ناشناخته جلب کرد.
پنل های تخصصی همایش سرمایهگذاری سیستان و بلوچستان در 5 بخش اصلی گردشگری و توریسم، کشاورزی و شیلات، صنعت و معدن، نیرو و انرژی، حملونقل و ترانزیت بهطور همزمان از ساعت هشت و نیم صبح یکشنبه آغاز و تا ظهر آن روز ادامه یافت. در پایان نیز یک پنل جمعبندی برای اعلام و بررسی مصوبات پنل های تخصصی، پرسش و پاسخهای احتمالی سرمایهگذاران با مدیران و مسئولان همایش و تشریح منابع مالی و نحوه عقد قراردادها بهعنوان اختتامیه همایش دوروزه برگزار شد.
پنل گردشگری همایش فرصتهای سرمایهگذاری سیستان و بلوچستان با حضور معاون فرهنگی، گردشگری و صنایع خلاق دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد، معاون سازمان میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری، معاون فرهنگی و اجتماعی سازمان منطقه آزاد چابهار و بیش از 100 سرمایهگذار حوزه گردشگری در سالن اجتماعات رسالت منطقه آزاد چابهار برگزار شد.
پنل تخصصی تجارت، حملونقل و ترانزیت نیز باهدف بررسی دسترسی بهنظام حملونقل مناسب برگزار شد و در این پنل معاون حملونقل و ترانزیت سازمان منطقه آزاد چابهار، مدیرکل سازمان بنادر و دریانوردی سیستان و بلوچستان و دیگر شرکتکنندگان به فرصتهای سرمایهگذاری در بنادر، فرصتهای ترانزیتی محور شرق کشور، نقش چابهار در بلوکهای اقتصادی جهان و راهکارهای توسعه این منطقه پرداختند.
معاون وزیر کشاورزی، معاون اقتصادی و سرمایهگذاری منطقه آزاد چابهار، معاون هماهنگی و امور اقتصادی استانداری و مدیرکل صنعت، معدن و تجارت سیستان و بلوچستان نیز پنل صنعت و معدن همایش را باهدف بررسی سیاستهای وزارت صنعت، معدن و تجارت و نیز راهبردهای سازمان توسعه تجارت ایران برگزار کردند. به گفته پناه دبیر همایش سخنرانان در این پنل به تشریح سیاستها و مزایای سرمایهگذاری واحدهای SME، سیستم ارز دیجیتال و سکوک و بیان فرصتهای سرمایهگذاری سیستان و بلوچستان پرداختند.
** سیستان و بلوچستان بهترین سرمایه انسانی و اجتماعی را برای توسعه دارد
معاون اداری حوزه علمیه دارالعلوم اهل سنت زاهدان در مراسم اختتامیه همایش حضور یافت و با اشاره به برگزاری این همایش برای نخستین بار در چابهار خاطرنشان کرد: آغوش گرم مردم این استان به روی سرمایهگذاران باز است. مولوی «حافظ اسماعیل ملازهی» بابیان اینکه سیستان و بلوچستان بهترین مردم را دارد و با صمیمت و نهایت تواضع و فروتنی از سرمایهگذاران استقبال میکنند و این استان در کنار همه محرومیتهایی که دارد، از امنترین استانهای کشور است. وی افزود: سیستان و بلوچستان کمترین آمار طلاق و جوانترین جمعیت کشور را دارد و در حوزه زنان نیز با دارا بودن فرماندار زن و فعالان اجتماعی، مدنی و سیاسی این قشر فرصتهای انسانی بسیاری برای توسعه دارد.
** «روز چابهار» 7 اسفند با حضور 35 کشور در چابهار برگزار میشود
استاندار سیستان و بلوچستان در آیین اختتامیه و پنل جمعبندی همایش فرصتهای سرمایهگذاری سیستان و بلوچستان از تشکیل کارگروهی با مسئولیت خود برای پیگیری مصوبات این همایش خبر داد.
«احمدعلی موهبتی» در این جلسه تمام مصوبات پنل های تخصصی این همایش را مصوبه نهایی همایش عنوان کرد مسئولان استان را موظف به پیگیری این مصوبات اعلام کرد. استاندار همچنین به مدیران دستگاههای اجرایی استان دستور داد فرصتهای سرمایهگذاری استان را به شکلی شفاف در سایتهای سازمانی خود و رسانهها معرفی کنند بهطوریکه هر سرمایهگذار در هر نقطه از کشور و دنیا بتواند این فرصتها را در اختیار داشته باشد و برای انجام آن اقدام کند. وی با اشاره به سخن «عبدالله عبدالله» معاون اجرایی رئیسجمهور افغانستان مبنی بر اینکه «افغانستان اگر بخواهد پیشرفت کند باید سرنوشتش را با سرنوشت چابهار گره بزند»، بر تأمین بسترهای لازم برای نقشآفرینی هر چه بیشتر چابهار در عرصههای جهانی تأکید کرد.
موهبتی ابراز امیدواری کرد که مصوبات نخستین همایش فرصتهای سرمایهگذاری سیستان و بلوچستان در رویداد چابهار بتواند قدرت اثرگذاری چابهار را در توسعه منطقه سواحل مکران، محور شرق کشور و کشورهای منطقه بیشتر کند. وی در ادامه گفت: 7 اسفندماه میزبان هیئتهای اقتصادی-سیاسی 35 کشور در چابهار برای برگزاری کنفرانس بینالمللی پتانسیلها و ظرفیتهای چابهار خواهیم بود. استاندار افزود: سعی شده، این کنفرانس که موسوم به «روز چابهار» است تقویم سالانه شود و هرسال مداوما برگزار شود.
** مشکل نقدینگی از اکوسیستم مناطق آزاد حذف میشود
معاون تولید، صادرات و فناوری دبیرخانه مناطق آزاد در اختتامیه همایش فرصتهای سرمایهگذاری چابهار و سیستان و بلوچستان گفت: نقدینگی که از مشکلات عمده محیط کسبوکار است؛ از اکوسیستم مناطق آزاد حذف میشود.
به گزارش تسنیم اکبر افتخاری در این خصوص اظهار داشت: مناسبسازی و بهبود اکوسیستم کسبوکار امروز دغدغه تمام دنیاست و دولتیها سعی میکنند تا آنجا که میتوانند محیط کسبوکار را برای فعالین اقتصادی مناسبسازی و بهبود ببخشند. وی افزود: با توجه به مأموریت اصلی مناطق آزاد برای جذب خصوصیها و توسعه اقتصادی؛ مهمترین مشکل فعلی را نقدینگی و مباحث مربوط به سرمایه در گردش دیدیم؛ بر همین مبنا سامانه اعتبار سنجی متناسب با متد دنیا و شاخصهای بومیسازی شده را برای اعتبارسنجی و رتبهبندی فعالین اقتصادی راهاندازی کردیم.
معاون تولید و صادرات مناطق آزاد تصریح کرد: همچنین در کنار سامانه اعتبارسنجی، با راهاندازی صندوق اعتباری ضمانت و حمایت از فعالین اقتصادی تا چند روز آینده، فضایی را ایجاد خواهیم کرد تا سرمایهگذاران و فعالین اقتصادی بتوانند بدون نقدینگی و صرفاً بااعتبار موارد خود را انجام دهند. افتخاری ادامه داد: تأسیس مراکز نوآوری و شکوفایی، پنجره واحد خدمات فعالین اقتصادی برای ارتقا شفایت در اطلاعات و ارتباطات، تأسیس بورس بینالملل و مذاکره با بیمهها برای اعطای بیمهنامه متناسب با فعالیت اقتصادی در مناطق آزاد ازجمله اقدامات انجامشده برای بهبود فضای کسبوکار در مناطق آزاد است. معاون تولید و صادرات مناطق آزاد با اشاره به ویژگیهای چابهار برای سرمایهگذاری گفت: دسترسی به بازارهای جهانی، آبوهوای مناسب و صدالبته نگاه اقتصادی حاکم بر این منطقه مهمترین ویژگیهای چابهار و منطقه آزاد آن برای سرمایهگذاری است.
معاون وزیر دفاع و دبیر ستاد توسعه سواحل مکران نیز در این همایش از اجرای ۴۸ پروژه و ابر پروژه استراتژیک عمرانی و زیربنایی باارزش بیش از 630 هزار میلیارد ریال در سواحل مکران خبر داد.
به گفته «علیاکبر سلیمانی» سواحل مکران، سواحلی با ظرفیتهای بیبدیل اقتصادی، گردشگری و ترانزیتی است و پس از تأکید مقام معظم رهبری بر آبادانی این سواحل، ستاد توسعه سواحل مکران در وزارت دفاع تشکیلشده و شورای آن نیز با عضویت عمده دستگاههای اجرایی به ریاست معاون اول رئیسجمهور بر اجرای طرحهای عمرانی و تسریع در اجرای آنها در محدوده این سواحل نظارت میکند.
معاون مهندسی و پدافند غیرعامل وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح تصریح کرد: طرح جامع پیکرهبندی و پهنهبندی سواحل مکران در شورای عالی معماری و شهرسازی تصویبشده و بهزودی اجرایی میشود تا پیکرههای سرمایهگذاری در سواحل مکران بهصورت متوازن به سرمایهگذاران معرفی شود.
سلیمانی با اشاره به تسریع در پروژههای عمرانی در سواحل مکران گفت: با توجه به اهمیت این سواحل، پیگیر تخصیص منابع از صندوق توسعه ملی به اذن رهبری برای تزریق و تسریع در پروژههای عمرانی، زیرساختی و پسکرانهای سواحل مکران هستیم. دبیر ستاد توسعه سواحل مکرانی خطاب به سرمایهگذاران حاضر در همایش گفت: امیدواریم سرمایهگذاران و بهویژه سرمایهگذاران خارجی از فرصت معافیت تحریمی چابهار استفاده کنند و به شکلی همهجانبه برای سرمایهگذاری به این بندر مهم سواحل مکران بیایند.